Aero Transport

Onder "Connies op Rotterdam" werd reeds het bezoek van de L-049 Constellation OE-IFA van Aero Transport op Rotterdam gemeld. We geven nu het complete verhaal van deze eerste chartermaatschappij in Oostenrijk.

De luchtvaartmaatschappij werd in 1956 opgericht als de Aero Transport Flugbetriebsgesellschaft en startte in mei dat jaar met een nieuwe Auster J/5P Autorcrat OE-DBC (c/n 3255) met rondvluchten en taxiwerk vanaf Wenen-Schwechat. In juli 1957 werd de capaciteit sterk uitgebreid met de komst van de DH.104 Dove OE-FAB, een van Iraqi Airways overgenomen toestel ex G-AICY (c/n 04019). Op 10 december 1957 werd een tweede DH-104 Dove direct nieuw van de fabriek afgeleverd en ingeschreven als de OE-FAC (c/n 04500). Op 17 december 1957 werd het nieuwe toestel van Hatfield overgevlogen naar Leavesden waar het toestel van een nieuw interieur zou worden voorzien. Bij de landing, in slecht weer, ging het mis en werd het nieuwe toestel afgeschreven.

De jonge nieuwe maatschappij liet zich niet afschrikken door dit verlies. In februari 1958 kwam hulp van LTU welk investeerde om zijn belangen in vakantievluchten verder te versterken en werd de vloot uitgebreid met een van LTU afkomstige Vickers V.657 Viking D-BETA (c/n 109) welk werd ingeschreven als de OE-FAT, kort daarop gevolgd door een tweede Vickers V.657 Viking, de van Eagle Aviation afkomstige G-AHPF (c/n 138) welke werd ingeschreven als OE-FAE.

De Vickers Vikings werden in de zomer van 1958 ingezet met de eerste vakantievluchten vanuit Wenen naar Palma en Barcelona. Echter naast eigen charterwerk vlogen de toestellen vooral voor andere maatschappijen zoals LTU. In de wintermaanden was er vrijwel geen werk en zo stonden beiden Vikings in de winter van 1959/1960 maandenlang in onderhoud op Cambridge. Vanaf 1960 nam het werk toe en werden er, in samenwerking met LTU, toeristen gevlogen vanuit Engeland naar Innsbruck en München.

In december 1961 werden de registraties van de beide Vickers Vikings gewijzigd in OE-HAE (ex OE-FAE) en OE-HAT (ex OE-FAT). De Viking OE-FAE ontving deze nieuwe registratie dat jaar tijdens een onderhoudsbeurt bij Field Aircraft Services in de winter 1961/1962. De Viking OE-FAT werd dat jaar niet voor onderhoud naar Engeland gestuurd en bleef als OE-FAT achter op Wenen en en werd niet meer in gebruik genomen.

Inmiddels had Aero Transport zijn aandacht gericht op grotere vliegtuigen. TWA stootte op dat moment zijn Lockheed L-049 Constellation vloot af en een van deze exemplaren N90830 (c/n 1969) werd ingeschreven als de OE-IFA. Op 24 juni 1961 vertrok het toestel vanaf Kansas City om via Washington, Gander, Bournemouth op 26 juni op Wenen aan te komen. Het toestel werd aangekocht en gevlogen door captain Kozubski, die het toestel weer aan Aero Transport verhuurde. Kozubski was op dat moment tevens managing-director van Falcon Airways, een Engels bedrijf met o.a. drie Constellations. Binnen drie weken haalde Aero Teransport de koppen in de kranten toen Kozubski de Aero Transport Constellation op 18 juli 1961 wilde inzetten voor een aantal vluchten vanaf London-Gatwick naar het zuiden van Europa, dit als vervangend toestel voor zijn Falcon Constellation vloot waarbij geen van de drie Constellations beschikbaar was (niet vliegwaardig of in onderhoud). Deze vluchten werden door de Britse Luchtvaartautoriteiten geweigerd verwijzend naar artikel 68 van de Air Navigation Order uit 1960 waarbij Britse passagiers niet in een niet veilig niet engels geregistreerd toestel mochten vliegen. Hierbij maakten de luchtvaartautoriteiten een verbinding van de staat van de Falcon Airways Connies en de eigendom van de Aero Transport Constellation door Kozubski. Het werd daarbij Aero Transport onmogelijk gemaakt om met de Oostenrijks geregistreerde Constellation deze vluchten uit te voeren.

Kozubski had inderdaad grote problemen om een luchtwaardigheidheidsbewijs voor zijn Constellation vloot te verkrijgen waarbij in september 1961 zelfs alle activiteiten van Falcon Airways werden gestopt. Hierop vertrok Kozubski naar Aero Transport om daar als chief pilot in dienst te treden.

Met de komst van de Lockheed L-049 Constellation OE-IFA werd de Vickers Viking OE-HAE vooral ingezet voor charterwerk. De DH-104 Dove OE-FAB was ook nog steeds in dienst en voerde naast rondvluchten vanaf Wenen ook zakenvluchten uit.

De L-049 Constellation OE-IFA werd in de zomer vooral ingezet op de vakantievluchten vanuit West-Duitsland en Oostenrijk en later ook vanuit Engeland naar Palma, Valencia, Porto en Perpignan. Na het zomerseizoen werd de OE-IFA ingezet op wereldwijde charters. Zo werd op 18 augustus 1961 voor het eerst gevlogen naar New-York, vloog het toestel op 28 oktober voor het eerste naar Singapore (Wenen - Amsterdam -Damascus - Karachi - Colombo - Singapore) en werd op 12 januari 1962 de langste vlucht in de geschiedenis van de luchtvaart in Oostenrijk gemaakt met een vlucht vanaf Rotterdam via Kuwait en Hong-Kong naar Tokyo v.v.

In de volgende zomer van 1962 werden de Viking en Constellation weer ingezet op het charterwerk richting zuiden van Europa.

Eind 1962 werd de vloot verder uitgebreid. Hierbij werd met de KLM onderhandeld over de aankoop van de Douglas DC-6B PH-DFN (c/n 43555) welke in augustus 1962 vanuit de KLM West Indies afdeling op Schiphol was teruggekeerd. Zelfs de Aero Transport opschriften werden op Schiphol op het toestel aangebracht, echter de koop ging niet door.

Aangeschaft werd in oktober 1962 de Lockheed L-749A Constellation HL-102 van de Korean National Airlines (c/n 2551) welke door Kozubski en bemanning van Seoul naar Woensdrecht werd overgevlogen waarna het toestel als OE-IFE in gebruik genomen werd.

Een paar maanden later werd een derde Constellation aangekocht. Dit was de L-749A G-ANUP (c/n 2562) van BOAC (terug gekeerd van verhuur aan Skyways) welke op 10 mei 1963 werd ingeschreven als de OE-IFO.

Het leek voorspoedig te gaan met de maatschappij echter Aero Transport werd bij een aantal incidenten betrokken. In de zomer van 1963 ontving het Oostenrijkse Ministerie een klacht vanuit Japan toen een van de Constellations op weg naar Japan met een lading biggen, boven de Chinese Zee motorproblemen kreeg (uitval twee motoren) waarbij besloten werd de helft van de lading overboord te zetten om de nodige hoogte te kunnen behouden. In oktober van dat jaar werd Aero Transport in verband gebracht met wapensmokkel naar Jemen waarbij een van de Constellations enige tijd aan de grond werd gehouden op Djibouti.

Het eind van de maatschappij kwam in zicht toen op 16 oktober 1963 de L-049 Constellation OE-IFA op Wenen aan de ketting werd gelegd en de gebouwen werden verzegeld en captain Kozubski gearresteerd werd op verdenking van belastingontduiking. Het betrof hierbij belastingontduiking bij het gebruik van vliegtuigonderdelen vanuit Oostenrijk naar Woensdrecht waar alle Constellations van Aero Transport in onderhoud waren. Aero Transport probeerde daarna zonder Kozubski verder te gaan, echter het doek viel op 17 februari 1964 toen de L-749 Constellation OE-IFE op Schiphol aan de ketting werd gelegd. Ditmaal op verzoek van Aero Transport welke een bedrag van fl. 337.500,- vorderde van de eigenaar van de Constellation, Kozuba Kozubski. Daarnaast stonden vanuit de luchthaven nog een brandstofrekening en luchthavenbelasting open, waarop de maatschappij in februari 1964 failliet werd verklaard.

De DeHavilland DH-104 dove OE-FAB werd bij de afwikkeling van het faillisement in juni 1964 verkocht in Engeland en kreeg daarbij weer zijn oude engelse registratie G-AICY nu op naam van H.Payne. De overgebleven L-749A Constellation OE-IFO vertrok in juli 1964 naar Interocean als LX-IOK.

De Viking OE-HAE bleef na het faillisement achter op Wenen en werd samen met de OE-FAT (die al die tijd gebruikt werd als oefen object voor de lokale brandweer) in de winter van 1966/67 gesloopt. De L-049 Constellation OE-IFA werd per openbare verkoping op Wenen te koop aangeboden, echter een koper werd niet gevonden. Na nog enige tijd op Wenen-Schwechat aan de kant gestaan te hebben werd het toestel in juni 1966 gesloopt. Dit overkwam ook de L-749 Constellation OE-IFE op Schiphol welke in augustus 1966 onder de slopershamer belandde.

OE-IFA L-049 Constellation en OE-HAE Vickers Viking van Aero Transport naast elkaar op het platform op Rotterdam. Voor aan de rij de staart van de Braathens DC-4 LN-SUP .                                                                                           (Nico Terlouw, Zestienhoven, 1962).

Aero Transport op Rotterdam

Het eerst bezoek van Aero Transport aan Zestienhoven stamt uit 1959 met het bezoek van de DH-104 Dove OE-FAB. Deze DH.104 Dove stond enige tijd op Zestienhoven gebaseerd en werd gebruikt door Flasband Flight voor het uitvoeren van rondvluchten.

In 1961 was het de Vickers Viking OE-FAE welk voor een charter langs kwam. Begin 1962 het eerste bezoek van de L-049 Constellation OE-IFA welke op 12 januari vanaf Rotterdam vertrok voor een charter naar Tokyo waarbij het toestel op 21 januari terug keerde. De daarop volgende maanden was deze Contsellation regelmatig te zien op Zestienhoven. In de periode 14 t/m 20 april 1962 werden vijf vluchten met de Vickers Viking OE-HAE met passagiers uitgevoerd tussen Southend en Rotterdam. Gezien het tijdstip (april) zouden dit bollenvluchten geweest kunnen zijn. Reisbureau Belle Majorca maakte van mei tot en met 20 oktober 1962 gebruik van Aero Transport voor het uitvoeren van de wekelijkse chartervlucht naar Palma. Deze werd op zaterdag gevlogen met de Viking, zover bekend werden alle vluchten uitgevoerd door de OE-HAE, voor een retourvlucht Rotterdam- Palma werd een bedrag van fl 295,- in rekening gebracht. Ook de DH-104 Dove OE-FAB was nog op de luchthaven te zien, Klusman huurde het toeste weer in voor rondvluchten.

De L-049 Constellation OE-IFA maakte dat jaar meerdere charters vanaf en naar Rotterdam en zou ook een jaar later, in 1963, eveneens nog een te zien zijn. Reisbureau Fiesta Tours maakte gebruik van deze Constellation. In het vakantieprogramma van 1963 werden reizen met de Constellation aangeboden op zaterdag naar Barcelona en op zondag naar Palma de Mallorca, hierbij werd een vijftiendaagse reis naar Mallorca aangeboden voor fl 290,-.

OE-IFE L-749A Constellation Aero Transport na het faillisement van de maatschappij op Schiphol.               ( Schiphol, 1964)

Aero Transport vlootlijst

OE-FAB DeHavilland DH-104 Dove Aero Transport                                                                                              (archief Nico Terlouw)

bronnen: Airnieuws archieven, Propliner

Wim Zwakhals, september 2014