Autair

Gestart als kleine luchtvaart onderneming in begin jaren zestig, later overgenomen door een grote scheepvaartmaatschappij en een regelmatige bezoeker aan de Rotterdamse luchthaven.

G-AMGD C-47 Dakota het eerste toestel in gebruik bij Autair                                                ( Nico Terlouw, Zestienhoven, 1961)

Autair (Luton) Ltd. werd begin 1960 opgericht door de heren Armstrong, Posey en Threlfall en in april 1960 werd van BEA de C-47 Dakota G-AMGD overgenomen, als thuisbasis werd gekozen voor Luton. Echter de Dakota werd direct verhuurd aan Continental Air Transport. Eind 1960 keerde de G-AMGD terug op Luton en in 1961 startte Autair zelf met het charterwerk.  Er werden enige contracten verkregen voor vakantievluchten naar het zuiden van Europa waarop de vloot snel in maart 1961 werd uitgebreid met twee eveneens van BEA afkomstige C-47 Dakota's G-AJIC en G-AGYX . Op Luton werd daarbij een eigen afhandelingsbedrijf opgezet met de naam Luton Handling Services. In het eerste jaren werden de Dakota's naast het charterwerk veel verhuurd aan andere maatschappijen zoals Tradair op Southend en Skyways vanaf Lympne. De Dakota G-AJIC zelfs voor enige maanden (mei-september 1961) waarbij het toestel van volledige Skyways kleuren werd voorzien.  Daar het winterseizoen altijd minder werk met zich mee meebracht werd in november 1961 de eerst aangekochte Dakota G-AMGD vekocht aan Air Links. Voor het zomerseizoen 1962 kocht Autair in januari 1962 twee Vickers Vikings G-AHPJ en G-AGRW aan van Overseas Aviation. Naast het zuiden van Europa werden de vluchten nu ook uitgebreid naar het Midden-Oosten. Veel van de chartervluchtenwerden uitgevoerd vanaf Luton maar de Vikings waren ook dagelijks op Schiphol te zien voor de vrachtdienst naar Berlijn-Tempelhof.  In 1962 werd de vloot verder uitgebreid met de aanschaf  van de C-47 Dakota G-AGHJ afkomstig van Jersey Airlnes en in november met de  G-ALTT afkomstig van Gibralter Airways    

G-AHOY  Vickers V.614 Viking   Autair                                                                                           ( Nico Terlouw, Zestienhoven, 1964)

In 1963 werd de vloot verder uitgebreid met de Vickers Vikings G-AHPL en G-AHOY van Pegasus en de G-AHPB van Keegan Aviation. De Vickers Vikings vervingen daarbij meer en meer de DC-3 Dakota's op de passagiers- en vrachtvluchten, waarbij de Dakota's werden verhuurd of verkocht aan andere maatschappijen. De DC-3 Dakota G-AGYX vertrok al in februari 1962 naar Lybian Aviation, gevolgd door de G-AJIC in maart 1963 naar Aviation Leasing en de G-ALTT welke werd verhuurd als TF-FIS aan Icelandair (periode  juli-december 1963) en de G-AGHJ verhuurd vanaf april 1963 aan Aviatiuon Leasing voor gebruik in Liyba.

In 1963 werd uitgegeken naar groter en moderner materieel en zo werden drie AS-57 Ambassadors afkomstig van Globe Air aangekocht welke door de Zwitserse maatschappij werden ingeruild bij de aanschaf van nieuwe Handley Page HPR-7 Heralds. Daar de aflevering van de Heralds aan Globe Air vertraging opliep, kwamen de ingeruilde en inmiddels weer aan Autair verkocht Ambassadors niet op tijd beschikbaar voor het zomerseizoen 1963. Om dit tekort op te vangen verhuurde Handley Page onmiddelijk de Herald G-APWA, die beschikbaar kwam na verhuur en BEA en voorzien was van een 44-zits uitvoering, direct aan Autair. Vanaf april 1963 t/m augustus 1963 werd deze Herald ingezet op de vluchten naar Barcelona, Brindisi, Ibiza, Palma, Perpignan, Pisa en Tarbes. Vanaf augustus t/m december 1963 werd de G-APWA vervangen door de Herald G-ASKK in de nieuwe kleuren van zijn nieuwe gebruiker Sadia Airways.

Op 1 oktober 1963 startte Autair met de eerste lijndienst met de Vickers Viking tussen Luton en Blackpool uitgevoerd door de G-AHPL. Autair nam deze lijndienst over van BUA welke de dienst vanaf Gatwick vloog.  

G-ALZV  AS-57 Ambassador  Autair                                                                                    (archief Frank de Koster, Rotterdam, 1967)

De Airspeed AS-57 Ambassadors werden uiteindelijk in de laatste maanden van 1963 aan Autair geleverd. De eerste AS-47 die werd afgeleverd was de HB-IEL die in september 1963 weer zijn oude registratie G-ALZZ ontving, gevolgd door de HB-IEK in november (werd G-ALZS) en de HB-IEM in december (werd G-ALZV) van dat jaar. Met de komst van de Ambassadors werd in november 1963 de naam van Autair (Luton) veranderd in Autair International, hoewel deze volledige naam pas een paar jaar later als maatschappijnaam op de romp werd aangebracht.

In 1964 werden de vakantievluchten uitgevoerd door de AS-57 Ambassadors, de Vickers Vikings werden gebruikt op de lijndienst en vlogen ad-hoc charters binnen Europa. Begin 1965 werden een aantal Vikings verkocht, de Viking G-AHPJ vertrok naar Air Sahara als F-OCEU, de G-AHPL en G-AHOY naar Invicta, waardoor de Vickers Viking vloot tot twee (G-AGRW en G-AHPB) werd teruggebracht. Door deze verkoop van de Vikings moest een nieuw toestel worden aangekocht voor het uitvoeren van de lijndiensten. Dit werd de Douglas C-47 Dakota G-AMNV, afkomstig van Swedair (SE-EDI) welke in januari 1965 in dienst kwam en tegen het eind van het jaar de vloot weer zou verlaten. Om aan de grote vraag voor het vakantieseizoen te kunnen voldoen werd voor het uitvoeren van de vluchten een DC-4 aangeschaft, dit werd de G-ASZT, de ex VP-MAA van Malta Metrololitan die daarvoor op Zestienhoven in opslag op Zestienhoven had gestaan. Deze DC-4 was slechts enkele maanden in dienst want in augustus 1965 vertrok de machine naar Rhodesien Air Services als VP-YYR.

Belangrijk was de overname van de aandelen door de Court Line, een Londense scheepvaartondernemening, op 15 april 1965. In 1965 was het aantal passagiers op de lijndienst naar Blackpool met 35% gestegen waardoor de AS-57 Ambassadors regelmatig op de dienst moesten worden ingezet en eind 1965 ontving Autair de goedkeuring om de dienst door te trekken naar Glasgow/Abbotsinch. Eind november 1965 werden voor deze uitbreiding twee HS-748's nieuw bij de fabriek besteld welke op 30 mei 1966 (G-ATMI) en 20 april 1966 (G-ATMJ) werden afgeleverd.

Inmiddels was er nog een nieuw type aan de vloot toegevoegd. Van Aviation Traders werd in januari 1966 de Bristol Mk.21 Freighter G-AIFS aangekocht, een Freighter welke door Aviaco was ingeruild bij de aankoop van een ATL-98 Carvair. De bedoeling was dat de Bristol Freighter zou worden ingezet bij de groeiende vraag naar vrachtvervoer. Het toestel werd echter nooit ingezet, Autair trachtte de Freighter nog te verkopen aan SAFE Air Transport. Deze deal ging niet door en de Bristol Freighter werd, zonder door Autair gebruikt te zijn, een jaar later op Luton gesloopt.    

G-APWC Handley Page HPR-7 Herald voorzien van Autair Internatioal opschriften.

Na een korte trainingsperiode werden de HS-748'en in gebruik genomen. de eerste lijndienst werd gevlogen door de G-ATMI op 15 april 1966 en wel vanaf Hull, de opening van een nieuwe lijndienst op Luton.Met de komst van de HS-748 werden de twee overgebleven Vickers Vikings alleen nog maar gebruikt voor vrachtcharters. Op de romp werd daarbij het opschrift "Autair freighter" aangebracht. In 1966 werden 25.000 passagiers op de lijndiensten vervoerd en 84.000 op de vakantievluchten. Om het stijgende aantal passagiers op de lijndiensten te kunnen vervoeren, werd ik oktober 1966 een extra DC-3 Dakota, de G-APPO afkomstig van Strathair, aangekocht en werden eind 1966 drie Handley Page HPR-7 Heralds van BEA overgenomen (G-APWB, G-APWC en G-APWD). Deze Heralds werden eind 1966 afgeleverd en vanaf maart 1967 ingezet op de lijndiensten vanaf Luton naar het noorden van het land en Scotland. Het was daarbij de Herald G-APWC die op 28 maart 1967 de eerste dienst  Luton-Blackpool-Glasgow vloog. Met de komst van de Heralds kwamen de HS-748'en beschikbaar voor het charterwerk.

Het lijndienstennet werd op 1 januari 1967 uitgebreid met de overname van de BKS lijndienst vanaf Teesside naar Luton en tevens werd de dienst Luton-Jersey gestart. Met het faillisement van Treffield international in het midden van 1967 werd het totale vakantiepakket van deze maatschappij overgenomen met vluchten vanaf Bristol en Cardiff naar het zonnige zuiden in opdracht van Hourmount Travel.

Begin 1967 zocht Autair naar vervanging van de Airspeed AS-57 Ambassador, waarbij de keuze viel op de BAC 1-11. Op 25 februari 1967 werden dan ook twee BAC 1-11-416EK's besteld, gevolgd door een derde exemplaar later dat jaar. Deze BAC 1-11's werden ingericht voor de vakantiecharters en voorzien van 89 stoelen. De BAC 1-11's konden pas begin 1968 worden afgeleverd waardoor de AS-57 Ambassadors nog een heel seizoen de vakantievluchten moesten uitvoeren. De G-ALZS was daarbij de eerste machine die uit dienst werd genomen en werd op 14 september 1967, na een ongeval op Luton, aan de kant gezet. Kort daarop, in oktober 1967, werd de laatste Dakota G-APPO uit dienst genomen en op Luton te koop gezet.   

G-APPO  De laatste C-47 Dakota in gebruik van Autair.

Begin  1968 werden de eerste twee BAC 1-11's  G-AVOE en G-AVOF afgeleverd, gevolgd door het derde exemplaar de G-AWBL in maart van dat jaar. In april 1968 werd het lijndienstennet sterk uitgebreid met vluchten vanaf Hull en Teesside naar Amsterdam, Jersey naar Carlisle, Dundee en Teesside en Belfast en Dublin naar Teesside. Dat jaar werden er 70.000 passagiers op de lijndiensten vervoerd en 273.000 op de vakantievluchten. De komst van de BAC 1-11's betekende het einde voor de AS-57 Ambassadors, waarbij de G-ALZV en G-ALZZ dat jaar buiten gebruik werden gesteld en werden gesloopt. Eveneens als de twee laatste Vickers Vikins (G-AHPB en G-AGRW) welke na uitdiensttreding naar Soesterberg werden gevlogen om daar als koffiebar bij Avioresto dienst te doen.

Op enkele lijndiensten na, zoals vanaf Luton naar Teesside, waren alle lijndiensten verliesgevend en zo werden in oktober 1969 alle lijndiensten gestaakt. Met deze beslissing was de Herald vloot overbodig en te koop gezet. Na nog enkele maanden ingezet te worden op chartervluchten werden de drie Heralds in 1970 verkocht aan La Urraca in Colombia. In 1969 werd de BAC 1-11 vloot uitgebreid tot 5 stuks met de huur van de G-AVGP en G-AWXJ van BAC. Daarnaast werd een contract afgesloten met Clarkson Holidays voor het vervoer van een groot pakket aan zomercharters.

De grootste verandering was de uitbreiding van de Court Line groep met de start van de bouw van nieuwe hotels in het Caraibisch gebied (St.Lucia). Op 11 september 1969 werd daarbij bekend gemaakt dat per ingang van 1 januari 1970 de naam Autair International veranderd zou worden in Court Line. De Herald vloot zou nooit van Court Line opschriften worden voorzien. Daar Court Line overging tot de aanschaf van nieuwe BAC 1-11's  werden de G-AVOE, AVOF en G-AWBL verkocht aan Cambrian en keerden de BAC 1-11's G-AVGP en G-AWXJ terug naar BAC.     

G-AVOE  BAC 1-11-416EK  Autair International                                                                  ( David Booster, Rotterdam, 1969)

Autair op Rotterdam  

In de eerste jaren van de maatschappij was Autair slechts een enkel keer te zien op het Rotterdamse beton. In 1961 waren dat de Dakota's  G-AMGD en G-AJIC en in 1962 de DC-3 G-AGHJ met dat jaar de eerste Vickers Vikings G-AGRW en G-AHPL. Een jaar later vinden we alleen de Viking G-AHPL en het bezoek van de eerste Handley Page HPR-7 Herald G-APWA in onze gegevens terug. In 1964 werd Autair ingezet bij het snel groeiende bezoek aan de bollenvelden. Op 1 april maakte daarbij de Viking G-AHOY de aftrap, gevolgd die maand door bezoeken van de Vikings G-AHPL, G-AHPJ en G-AHPB. De Vikings waren daarbij dagelijks te zien een bij uitzondering zelfs drie keer per dag. Ook de Airspeed AS-57 Ambassador werd ingezet, de G-ALZZ als eerste op 22 april gevolgd door de G-ALZS op 24 en G-ALZV op 30 april. De Ambassadors zouden daarbij een aantal vluchten uitvoeren.

Ook in 1965 werd Autair ingezet bij de bollenvluchten. In de periode van 17 april t/m 16 mei werden alle drie AS-57 Ambassadors G-ALZS, G-ALZV en G-ALZZ ingezet met vluchten vanaf London-Gatwick. Meestal twee vluchten op de zaterdag en zondag met een enkele vlucht door de weeks. Het was het laatste jaar dat de Vickers Viking van Autair tezien waren met de inzet tijdens de bollen van de G-AGRW en G-AHPJ. Na de bollentijd bezocht de Viking G-AGRW nog drie maal het veld. Op 4 en 22 juni en een laatste bezoek van een Autair Viking aan Rotterdam op 11 november. Op 14 november was dat jaar ook de AS-57 Ambassador G-ALZZ nog te zien.

In 1966 kwam Autair 40 keer langs. Het eerste bezoek was op 21 januari met de G-ALZV als uitwijker van Schiphol en vertrok een dag later met passagiers naar Luton. Daarnaast alleen bezoeken tijdens de bollenperiode met het eerste bezoek van de net afgeleverde HS-748 G-ATMI op 6 april. Samen met de G-ATMJ werden bollenbezoekers aangevoerd vanaf East Midlands, Newcastle en Teesside. Ook de drie Ambassadors G-ALZS, ZV en ZZ werden ingezet op vluchten vanaf Luton.  Ook in 1967 voerde Autair een bollenprogramma uit in opdracht van Clarkson Holidays. Gevlogen werd in de periode 4 april t/m 14 mei waarbij in totaal 45 vluchten werden uitgevoerd. Het merendeel door de AS-57 Ambassadors G-ALZS, G-ALZV en G-ALZZ vanaf Luton. De HS-748'en werden bescheiden ingezet G-ATMI 2x en G-ATMJ 3x op vluchten vanaf Birmingham.

In 1968 wederom bolencharters met de AS-57 Ambassadors G-ALZV en G-ALZZ in de periode 8 april t/m 14 mei die in totaal 23 langs kwamen vanuit Luton. In het laatste jaar,1969, vloog Autair geen bollencharters op die ene uitzondering na op 14 april waarbij de BAC 1-11 G-AVOF werd ingezet op een BMA vlucht. Daarnaast op 23 janauari het bezoek van HPR-7 Herald G-APWB welke vanaf Teesside kwam en vertrok naar East Midlands. Op 10 oktober een charter met de BAC 1-11 G-AWXJ met een retourtje Luton en tot slot twee BAC 1-11's van Autair welke werden ingezet om de Feijenoord supporters naar de uitwedstrijd tegen AC Milan (in kader 2e ronde Europacup) te brengen. De G-AVOF kwam op 11 november 's avonds binnen om op de 12e naar Milaan  te vliegen. Op 12 november de G-AVGP vanuit Luton richting Milaan. Op 13 november keerden beiden BAC's terug uit Milaan om daarna leeg naar de thuisbasis Luton te vertrekken.  

 

G-ATMI  HS-748  Autair International                                                                                           ( David Booster, Rotterdam, 1976)

Autair vlootlijst  

G-AIFS Bristol B.170 Mk.21E Freighter nog in Aviaco kleuren buiten dienst gesteld op Luton                             (archief Wim Zwakhals, Luton, 1967)

G-AHPB  Vickers V.814 Viking Autair freighter na eenkomst bij Avioresto op Soesterberg             (Cees van Neutigem, Soesterberg, 1968) 

bronnen:  archief Airnieuws, British Independent Airlines

Wim Zwakhals, januari 2024