Beagle A.109 Airedale
Slechts een Beagle A.109 Airedale stond ingeschreven in het Nederlandse register en dat nog maar voor korte tijd.
G-ARXB Beagle A.109 Airedale c/n B.509 (Nico Terlouw, Roterdam, 1963)
De Airedale was een vier-zitter, een hoogdekker met een vast landingsgestel. Een stalen buizenframe bekleed met doek. Deze vierzitter werd ontwikkeld door Auster vanuit de Auster D.6 en werd daarbij aangeduid als de Auster D.8. Bij de overname van Auster door Beagle in 1960 waren er op Rearsby drie Auster D.8 frames in ontwikkeling. Beagle ging door met deze ontwikkeling en bracht daarbij een aantal veranderingen aan zoals een grotere, langere cabine, een gewijzigde staart en een reeks kleinere verdere aanpassingen.
Dit leidde tot het prototype van deze vierzitter, de G-ARKE c/n B.501, welke op 16 april 1961 zijn eerste vlucht maakte. Het toestel was daarbij voorzien van een 180 pk Lycoming 0-360 motor. Kort daarop werd gestart met de serieproductie. De Beagle A.109 Airedale was echter geen succes. Door zijn hoge gewicht en te weinig motorvermogen kon het toestel niet op tegen de nieuwe Piper en Cessna modellen welke van geheel metaal werden gemaakt en daarbij ook tegen een veel lager kostprijs geproduceerd werden.
G-ARYZ Beagle A.109 Airedale c/n B.512 (Wim Zwakhals, Coventry, 26 juli 1972)
Het eerste prototype, G-ARKE, werd door Marshall's of Cambridge nog wel voorzien van een 175 pk Rolls-Royce Continental G-330E en vloog zo voor op de Farnborough Show van 1961. Dit model werd aangeduid als de A.111 Airedale maar de prestaties waren slecht. De productie van de A.109 Airedale werd gestart maar werd toen al gezien als een tussen stap tussen de ontwikkeling van nieuwe Beagle producten en zo werd de productie al in 1963 gestaakt nadat slecht 43 toestellen (c/n B.501-B.543) afgebouwd werden, waarvan er 20 onverkocht in de fabriek stonden. Het break-even punt stond op 675 toestellen, dus er werd door Beagle flink verlies op geleden.
De meeste toestellen werden verkocht in Engeland met daarbij een aantal toestellen welke verscheept werden naar Australie, een drietal stuks in Denemarken en een in Nederland.
G-ATAW Beagle A.109 Airedale c/n B.541 voor de oude controletoren op Zestienhoven (archief Wim Zwakhals, Rotterdam, april 1965)
Technische gegevens Beagle A.109 Airedale
Beagle A.109 Airedale op Rotterdam
Slechts een Beagle A.109 Airedale werd verkocht in Nederland. Dit was de PH-SFA met c/n B.533 welke op 5 februari 1963 werd ingeschreven op naam van Handelsonderneming Scholten Flying Services.Hoewel de thuisbasis Beek was, was deze Airedale in 1963/1964 met regelmaat op Rotterdam te zien. In januari 1967 werd de inschrijving van de PH-SFA doorgehaald.
PH-SFA Beagle A.109 Airedale c/n B.533 Scholten Flying Services (Nico Terlouw, Rotterdam, 1963)
Verschillende andere Beagle A.109 Airedales brachten een bezoek aan Rotterdam. De oudste opname uit het archief is de A.109 Airedale G-ARXB uit 1963. Een jaar later op 16 april 1964 de komst van de OY-AOM, een Airedale welke van 1962 tot in 1996 in het Deense register heeft gestaan en naast deze datum ook een tweede keer, op 3 mei 1967, te zien was. De A.109 Airedale G-ATAW bracht een bezoek op 14 en 16 april 1965 en daarna zou deze als laatste Airedale op Rotterdam te zien zijn en wel met bezoeken op 17 juli 1978 en het laatste bezoek op 31 juli 1981. Daarnaast in eind jaren zestig en begin jaren zeventig vooral Engels geregisteerde Airedale's zoals de G-ARRO (1965), G-AWGA (1970), G-ASBY (1971) en de G-ARNT en G-ARZP in 1972.
Gelukkig zijn er nog een aantal toestellen in Engeland vliegwaardig welke nu en dan binnen Europa te zien zijn.
bron; Airnieuws archieven
Wim Zwakhals: februari 2025