Connies op Rotterdam

Het waren de eerste jaren de series L-049/L-749 die het vliegveld Zestienhoven bezochten en een bezoek aan de Rotterdamse luchthaven was pas mogelijk nadat in eind 1959 de gewichtsbeperkingen van 20 ton voor landende en opstijgende vliegtuigen werd opgeheven. Met een baanlengte van 1300 meter behoorde de Constellation, met zijn startgewicht van 48,3 ton, tot de grootste vliegtuigen die in het begin jaren zestig Zestienhoven bezochten.

De Lockheed L-049 Constellation was oorspronkelijk ingericht voor het vervoer van 43 tot 48 passagiers. Medio de jaren vijftig werden deze eerste serie Constellations bij de grote luchtvaartmaatschappijen vervangen door de L-1049 Super Constellation en kwamen de L-049/L-749 series beschikbaar op de vliegtuigmarkt. In dienst bij de chartermaatschappijen werden de stoelen iets dichter bij elkaar gezet waardoor er 60 passagiers vervoerd konden worden. De uit 1947 stammende L-749 was voorzien van sterkere motoren (vier Wright R-3350-C18 van elk 2500 pk) en voorzien van 48 tot 64 stoelen, echter in de charteruitvoering werden zelfs 81 passagiers meegenomen. De L-749 werd voorzien van extra tanks in de vleugel waardoor het mogelijk was om non-stop van New York naar Parijs te vliegen. 

Door de verlenging van de romp met 5.59 meter ontstond de Lockheed L-1049 Super Constellation. Voorzien van 2700 pk sterke Wright R-3350 motoren en extra brandstof door het bevestigen van tiptanks kon 40% meer lading meegenomen worden over een grotere non-stop afstand. De L-1049G werd daarbij voorzien van Wright R-3350 turbo compound motoren waardoor de prestaties nog verder werden verbeterd. De Super Constellation kon daarbij 94 passsagiers vervoeren of in de vrachtversie 20 ton vracht. De laatste Super Constellation werd in november 1959 afgeleverd aan Thge Flying Tiger Line.

Op Rotterdam-Zestienhoven werden de volgende Constellations gezien:

1960

De eerste Lockheed Constellation welke op Zestienhoven neerstreek was gelijk er een die er mocht zijn. Het was de L-749 Constellation N9812F van Miami Airline. Miami Airline vloog in de jaren vijftig met een luchtvloot bestaande uit 1 DC-4 Skymaster, 2 C-46 Commando's en 2 DC-3 Dakota's. In juni 1960 werd een ex Trans Ocean L-749 Constellation N9812F (de voormalige PH-TDG) gehuurd van The Babb Corperation en werden de activiteiten verbreed buiten de Verenigde Staten. In juli en augustus 1960 werd deze Constellation verhuurd aan Loftleidir. Loftleidir bezocht in de zomer van 1960 met zijn DC-4'en met enige regelmaat Rotterdam en op een van deze vluchten werd deze L-749 N9812F ingezet. Deze Connie keerde al in augustus 1960 terug naar zijn verhuurder. Met Miami Airline ging het daarna niet best. In 1961 werd de maatschappij failliet verklaard en werden de activiteten gestaakt.  

N9812F  L-749 Constellation Miami Airline was in 1960 de eerste Constellation op Rotterdam                          (via Peter Martijn)

1962

Er moest tot 1962 gewacht worden op een tweede bezoek van een Constellation, dit maal van Aero Transport. Aero Transport werd in 1958 opgericht en startte met een tweetal Vickers Vikings. In 1961 werd de vloot uitgebreid met een Lockheed L-049 Constellation. Dit was een voormalige TWA Connie N90830 welke in juni 1961 werd ingeschreven als de OE-IFA. Op 12 januari 1962 streek de OE-IFA van Aero Transport voor de eerste keer op Zestienhoven neer en vertrok voor een charter met scheepsbemannings aflossing richting Tokyo, via Kuwait en Hong-Kong, waarna via Hong-Kong op 21 januari terug gekeerd werd. De daarop volgende maanden voerde deze Constellation nog een aantal charters via Rotterdam uit.

OE-IFA  L-049 Constellation  Aero Transport                                                                                  (Nico Terlouw, Zestienhoven, 1962)

Een tweede Constellation welke dat jaar bezocht was er een van Skyways of London. Deze maatschappij nam in 1959 van BOAC de L-749A Constellations G-ALAK, G-ALAL, G-ANUP en G-ANUR over. Deze toestellen waren passagiers toestellen welke voor de lange afstand waren voorzien van 60 stoelen, maar voor de korte afstand ingericht werden in een 82 zits uitvoering. Bij Skyways werden de toestellen ook voorzien van een vrachtdeur en verstrekte vloer. Naast passsagiers werd veel vracht gevlogen en in de eerste jaren werden de toestellen vooral ingezet op vrachtvluchten voor BOAC, van Heathrow naar Hong-Kong, Singapore en Sydney. In maart 1962 werd dit contract beeindigd waarna de Constellations werden ingezet op de lijndiensten die Skyways onderhield tussen London en Cyprus, Malta en Tunis en het vliegen van vakantiegangers naar het zuiden van Europa. De Lockheed L-749 G-ANUR van Skyways of London bracht in 1962 een bezoek aan Rotterdam met voetbalsupporters uit Engeland.

G-ANUR  L-749 Constellation Skyways of London                                                                                        (Arie Rixoort, Zestienhoven, 1962)

1963

Een winters tafereel op Zestienhoven in februari 1963, een bezoek van de N9412H L-049 Constellation van Royal Air Burundi              (Nico Terlouw, Zestienhoven, 1963)

Een zeer exotische verschijning in februari 1963 met de komst van de L-049 Constellation N9412H (c/n 2072) in de kleuren van Royal Air Burundi. Deze maatschappij had een zeer fraai kleurenschema, witte bovenkant, donker blauwe band over de romp en een bruin/goudachtige rompkleur onder de bies. Op de neus stond de naam van het toestel aangebracht "Umuganwa Luodvita Rwagosore". Deze voormalige Air France Constellation (F-BAZA) was eigendom van de Las Vegas Hacienda Corp. De N9412H werd in december 1962 verhuurd aan Royal Air Burundi, de nieuwe luchtvaartmaatschappij in het net onafhankelijk geworden land. De maatschappij voerde geen lijndiensten uit maar maakte in 1963 wel enkele vluchten naar Europa, waaronder een naar Rotterdam. Het toestel heeft een paar dagen op het platform gestaan en is daarna doorgevlogen naar Schiphol. Op 4 juni 1963 staakte Royal Air Burundi de activiteiten en deze L-049 Constellation keerde daarbij terug naar zijn verhuurder de Las Vegas Hacienda Corp.

Tijdens het bollenseizoen werd dat jaar een tweede passagiers Constellation ingezet, dit was de G-ARXE een L-149 Constellation (c/n 1965) in de kleuren van Skyways of London. Dit was de voormalige Constellation van El Al (4X-AKA) welke in mei 1962 werd aangekocht door Universal Sky Tours en in gebruik werd genomen door Euravia. Op 1 september 1962 werd Skyways of London overgenomen door Euravia. Om de lucratieve lijndienst vanaf London-Heathrow naar Cyprus, Malta en Tunis te behouden werd een van de Euravia L-149 Constellations van de complete kleuren van Skyways of London voorzien, de G-ARXE. Naast deze lijndienst werd dit toestel regelmatig ingezet op charters voor Euravia, zoals in april en mei 1963 met bollenbezoekers vanuit Engeland naar Rotterdam. Het toestel werd in mei 1965 buiten gebruik gesteld en op Luton gesloopt.

G-ARXE  L-149 Constellation in de kleuren van Skyways of London op Rotterdam.                                (archief Wim Zwakhals, Zestienhoven, 1963)

Naast deze twee Constellations voerde ook Aero Transport met de L-049 Constellation OE-IFA in begin 1963 nog enkele charters uit.

1964

Ook in 1964 werd de L-149 Constellation G-ARXE, nog steeds in de kleuren van Skyways of London, op 1 mei ingezet voor een bollenvlucht. De enige militaire Constellation verschijning op Rotterdam dateert uit 1964. Het was de 0-80611 een VC-121 voorzien van de opschriften United States of America. Dit was een van de tien door de USAF bestelde C-121A's (L-749) welke werden ingezet bij het Military Air Transport Service (MATS) waarbij deze Constellatons al snel de C-54 Skymasters vervingen bij het VIP transport. Zes Connies, waaronder de 0-80611, werden daarna aangepast tot VC-121A. Hierbij werd het vrachtcompartiment omgebouwd tot een zeer comfortabele cabine met vloerbedekking en comfortabele stoelen. De VC-121A 0-80611 werd daarbij tussen 1963 en 1968 gestationeerd op Northolt in Engeland en was daarbij eenmaal op Rotterdam en meerdere keren op Schiphol te zien. In april 1968 werd deze twintig jaar oude Constellation in opslag gezet op Davis-Monthan AFB. In januari 1971 werd het toestel verkocht en weer in gebruik genomen als N611AS. Het toestel vloog daarna nog tot in de negentiger jaren door, het laatst bij Aerolieas Argo als HI-393 

0-80611  VC-121A United States of America                                                                                  (Nico Terlouw, Zestienhoven, 1964)

Er moest gewacht worden tot december 1964 voor het verschijnen van de volgende Constellation, een exemplaar van Britair East Africa. Britair East Africa werd in begin 1964 opgericht door Captain Kozubski. De start dat jaar met twee Canadair C-4 Argonauten kwam niet van de grond, maar met het faillisement van Euravia kwam er een nieuwe kans om de maatschappij nieuw leven in te blazen. Euravia's L-049E Constellation G-AHEL (c/n 1977) afkomstig uit het faillisement van Euravia, werd in november 1964 aangekocht en op Luton voorzien van de kleuren van Brit-Air East Africa met de registratie 5Y-ABF. Op 19 december 1964 werd het toestel vanaf Luton overgevlogen naar Zestienhoven. De opzet van de nieuwe maatschappij was om toeristen te vliegen tussen Rotterdam en Nairobi en Mombassa. De eerste vlucht werd uitgevoerd op 20 december 1964 waarbij deze Constellation vanaf Rotterdam via en tussenstop op Malta vloog naar Nairobi en Mombassa.

5Y-ABF  L-049E Constellation Britair East Africa op Rotterdam                                               (Nico Terlouw, Zestienhoven, mei 1965)

1965

Op 6 januari werd de 5Y-ABF L-049E Constellation van Britair East Africa weer op Rotterdam gezien en vertrok daarna naar Luton voor onderhoud. Het was de bedoeling om iedere drie weken een vlucht naar Kenya uit te voerenen, begin 1965 werden ook met regelmaat deze vluchten uitgevoerd. Daarnaast werd door Britair East Africa charterwerk uitgevoerd en werd deze Constellation ingehuurd als andere maatschappijen uitval van toestellen hadden. Op 2,3 en 5 mei werd gevlogen van Gatwick naar Rotterdam v.v. met bollenbezoekers, gevolgd door nog eens twee vluchten op 8 en 12 mei op hetzelfde traject. Dit was de laatste keer dat deze Constellation op Zestienhoven te zien was. Vanaf juni 1965 stond de 5Y-ABF werkloos op Luton. In augustus 1965 staakte Britair East Africa officieel de activiteiten. Deze Connie werd nog overgevlogen naar Shannon en werd daar in1968 gesloopt.

Een tweede Constellation welke in 1965 de luchthaven bezocht was een vrachtkist, de L-749A G-ANTF van ACE Freighters. ACE Charter Enterprises werd in september 1962 opgericht maar het duurde nog tot januari 1964 voordat de maatschappij zijn vergunningen had om over de gehele wereld chartervluchten uit te voeren. Op 6 maart 1964 werd de eerste charter uitgevoerd met de eerste kist van de maatschappij, een Lockheed L-749A Constellation G-ANTF (c/n 2504), een voormalige BOAC Connie, aangekocht van International Air Services N9816F. In 1965 bracht deze Constellation G-ANTF tweemaal een bezoek aan Rotterdam. Het eerste bezoek was op 4 januari 1965 toen de G-ANTF van ACE Freighters binnenkwam vanaf Gatwick, het toestel was op weg naar Woensdrecht voor een overhaul maar door de sluiting van dit veld moest uitgeweken worden naar Zestienhoven. In de loop van de dag werd alsnog koers gezet naar Woensdrecht. De enige charter werd uitgevoerd op 27 februari 1965 met een vlucht van 200 kalveren naar Milaan. In 1965 werd de ACE freighters vloot verder uitgebreid met drie Constellations, de G-ALAK, G-ALAL en G-ANUR. Alle drie Constellations waren afkomstig van Euravia, de eerste twee werden gekocht, de laatste G-ANUR gehuurd.

G-ANTF  L-749A Constellation ACE Freighters op Rotterdam                                         (archief Wim Zwakhals, Zestienhoven, 27 februari 1965)

1966

Van de drie eerder genoemde Constellations welke door ACE Charter van Euravia werden aangekocht was in 1966 alleen de G-ALAL op Zestienhoven te zien. Op woensdag 11 mei streek deze Connie voor het eerst neer, leeg vanuit Gatwick voor een vracht naar Benina nabij Benghazi in Libie. We zouden deze Constellation die maand nog regelmatig zien. In mei 1966 brak de eerste grote havenstaking uit in Engeland en naarstig werd bezien hoe de belangrijkste goederen door de lucht naar het vasteland vervoerd konden worden.Vanaf Southend werd op 16 mei een luchtbrug naar Rotterdam ingesteld, gevlogen door de ACE Freighter L-749 Constellation G-ALAL. De eerste dag werd daarbij het volgende schema gevlogen. Aankomst vanaf Southend op Rotterdam om 04.40 uur, na het uitaden vertrok de Connie om 05.40 uur weer richting Southend. Binnen vier uur, om 09.30 uur, landde de G-ALAL weer op Rotterdam om op 11.40 uur weer te vertrekken naar Southend. Dit herhaalde zich met een derde bezoek van 16.00 tot 16.50 uur en een vierde en laatste bezoek die dag van 20.18 uur tot 23.30 uur. Ook op de dagen daarop was deze L-749A Constellation drie tot vier keer per dag te aanschouwen. In totaal werden er door de L-749A G-ALAL in de periode 16 mei tot en met 3 juni 1966 dertig vluchten tussen Southend en Rotterdam uitgevoerd. De laatste vlucht was op 3 juni waarbij de G-ALAL om 13.23 uur de baan verliet. Tijdens de vluchten werd van alles vervoerd, echter de grootste hoeveelheid bestond daarbij uit sigaretten. British Tabacco was op dat moment nog een van de grootste sigaretten leveranciers ter wereld.

Nog hetzelfde jaar, op 14 december 1966, staakte ACE Freighters alle activiteiten waarbij ook dit Constellation hoofdstuk gesloten werd.

G-ALAL  L-749A Constellation van ACE Freighters bracht dat jaar dertig keer een bezoek aan Zestienhoven.     (archief Frank de Koster, Zestienhoven, 1966)

1969

Op 8 maart 1969 streek de eerste L-1049H Super Constellation N565E (c/n 4837) neer op Rotterdam.

Het toestel vloog nog in de kleuren van zijn vorige eigenaar Varig (voor 1966 RAB de Real) waar het toestel als PP-YSC van 1958 tot eind 1968 dienst had gedaan. Deze Super Constellation werd in januari 1969 verkocht aan Flying W Airways als N565E en werd in maart 1969 voor korte tijd verhuurd aan Produce International. Hoewel het merendeel van de werkzaamheden voor deze, tot vrachtkist verbouwde, Constellation bestonden uit het vervoeren van allerhande vracht vanaf Miami naar de verschillende Caraibische eilanden, werden in maart van dat jaar twee vluchten richting Rotterdam uitgevoerd. Op 8 maart 1969 kwam de N565E 's morgens om 04.14 uur aan, vertrokken vanaf New York met een tussenlanding op Shannon. Het was de eerste van een serie vluchten waarbij hoogwaardige stalen leidingen werden aangevoerd bestemd voor de petrochemische of off-shore industrie in de Rotterdamse haven. Nadat het toestel uitgeladen was bleef de Connie voor een night-stop staan om de volgende ochtend om 06.15 uur weer leeg via Shannon naar New York terug te vliegen. Vijf dagen later, op 14 maart, landde deze Super Constellation 's middags om 17.35 uur voor de tweede maal met en lading stalen pijpen vanaf New York (via Shannon) om de volgende dag 's morgens om 11.26 uur leeg richting London-Heathrow te vertrekken. 

N565E L-1049H Super Constellation in Varig kleuren zonder opschriften                   (archief Frank de Koster, Zestienhoven, 8 maart 1968)

De tweede Constellation die dat jaar neerstreek op Rotterdam was de L-1049G Super Constellation F-BGNG. Deze Connie streek op 30 mei om 05.00 uur neer komende met vracht vanaf Berlijn-Tempelhof. Eigenaar van deze L-1049G Super Constellation was de Fransman Rene Meijer. Rene Meijer was een man met veel vliegervaring, mede eigenaar van Air Cameroun welke in de Frans kolonien met een L-1049G Super Constellation vloog. Rene Meijer kocht in 1968 een deel van de in opslag staande Constellation vloot van Air France aan, twee passagiers toestellen F-BHMI en F-BHBE en een vrachtmachine de F-BGNG. Deze vrachtkist werd vooral ingezet op de Air France vrachtvluchten. Na de lading op Rotterdam te hebben afgeleverd vertrok deze Super Constellation om 09.00 uur richting zijn thuisbasis Parijs-Orly. Het moet de laatste vlucht van deze Super Constellation voor Rene Meijer geweest zijn, want zes dagen later rolde de F-BGNG op Le Bourget de hangaar uit met de opschriften van de nieuwe maatschappij Catair op de romp, een nieuwe franse maatschappij waarin Rene Meijer een belang had en waarbij de Constellations van hem gehuurd werden.  

F-BGNG  L-1049G Super Constellation in Air France kleuren op Rotterdam.                             (David Booster, Rotterdam, 30 mei 1969)

1970

Voor zover bekend zijn er geen opnames beschikbaar van het bezoek van de L-1049G Super Constellation F-BRNH van Catair aan Rotterdam. Dit komt vooral door het tijdstip waarop deze Constellation de luchthaven bezocht. Tijdens de Engels Havenstaking van 1970 voerde de F-BRNH van Catair een enkele vrachtvlucht uit en wel op dinsdag 4 augustus 1970 waarbij de L-1049G F-BRNH om 02.43 uur s'nachts met vracht uit Manston neerstreek om 's morgens om 08.38 uur leeg richting Parijs-Orly te vertrekken.

1975

Lanzair (Channel Islands) werd in 1973 opgericht door de zakenman en luchtvaartliefhebber Duncan Baker. Na een eerste en minder succesvolle start met de L-749A N7777G werd op 25 oktober 1974 de Lockheed L-1049G Super Constellation N11SR (c/n 4581) gehuurd van het op Miami gebaseerde PM Leasing.Na een aantal vluchten vanaf Miami naar Midden en Zuid-Amerika gevlogen te hebben, zette de N11SR, welke inmiddels de naam "Janet" had ontvangen, op 14 maart koers richting Brussel waar het toestel in de ochtend van 15 maart aan kwam en diezelfde dag naar zijn nieuwe Europese thuisbasis Jersey werd gevlogen. Hier bleef de Connie staan tot 27 maart 1975 toen koers gezet werd richting Rotterdam waar deze Super Constellation om 11.30 uur aankwam voor het ophalen van een lading tabak met bestemming Soedan. Nadat het toestel geladen was werden om 15.45 uur de motoren gestart en naar de baan gereden. Echter tijdens het proefdraaien brak de olieslangverbinding met motor 3, waarna naar het platform terug gekeerd werd. Na de reparatie vertrok de N11SR om 17.30 uur richting Soedan en was daarmee, tot nu toe, de laatste Constellation die vanaf Rotterdam vertrok. Onderweg bezweek echter een van de motoren waarna besloten werd op Athene te landen, daar de lading te lossen, en op drie motoren door te vliegen naat Nimes-Garons, Nimes-Garons was de thuisbasis van Air Fret op dat moment de enigste Europese maatschappij welke nog met Constellation (F-BHMI) actief was. Lanzair vloog daarna nog enige tijd met deze Super Constellation door tot het toestel in juli 1976 aan de grond werd gezet in Kuwait. In 1982 werd het toestel op Kuwait gesloopt. 

N11SR L-1049G Super Constellation de laatste op Rotterdam                                        (David Booster, Rotterdam,  27 maart 1975)

15 Connies in 15 jaar is in aantal niet veel, echter de kwaliteit vergoed veel.

 

bronnen: Airniews archieven, Propliner

Wim Zwakhals, december 2009