Vertol V.44
De nieuwe Vertol V.44 werd in 1958 met succes toegepast bij vluchten over korte afstand tijdens de Wereld Expo in Brussel. Men zag gelijk mogelijkheden voor dit toestel in Nederland.
N74058 Vertol V.44A Aero Contractors (Nico Terlouw, Zestienhoven, 3 november 1958)
De Vertol V.44 was de civiele versie van de Vertol H.21C. Het was de eerste helikopter die een non-stop transcontinentale vlucht maakte in de Verenigde Staten. De Vertol H.21 werd ontworpen door Piasecki als Model 44 en was daarbij het vierde tandem-rotor helikopter ontwerp van Frank Piasecki. De H-21 Shawnee werd daarbij ontworpen als een helikopter die op grote hoogte en in koude omstandigheden kon opereren en maakte op 11 april 1952 zijn eerste vlucht. De eerste Vertol H-21's werden in 1953 door de USAF in gebruik genomen voor gebruik binnen de poolcirkel.
De Vertol H-21 Shawnee had twee piloten en kon 20 volledig bepakte soldaten of 12 patienten vervoeren. Het toestel was voorzien van een luchtgekoelde 9 cilinder Curtiss-Wright R-1820 Cyclone motor van 1150 pk. Bij de USAF werd in 1962 de aanduiding gewijzigd in CH-21 waarbij de toestellen vooral werden ingezet in Vietnam. Vanaf 1964 werd de CH-21 vervangen door de UH-1 en CH-47 Chinook. Naast de USAF heeft de H-21 dienst gedaan bij de Franse Luchtmacht,voornameljk in Algerije en de luchtmachten van Canada, Zweden en West-Duitsland.
Vanuit de militaire versie H-21B/C werd de civiele versie ontwikkeld. Hierbij verschenen drie versies.
De V-44A geschikt voor een combi passagiers/vrachtgebruik met opties tot vervoer van brandcards, rescue hoist inclusief lier welke ook voor vracht gebruik kon worden. Het toestel kon hierbij voorzien worden van 19 stoelen, was voorzien van een tweede toegangsdeur en een versterkte laadvloer.
De V-44B geheel ingericht voor het vervoer van 15 passagiers waarbij twee stoelen aan de rechterzijde waren aangebracht en handbagage aan de linkerwand kon worden bevestigd. Daarnaast was er een bagage compartiment in het achterste deel van de romp
De V-44C geschikt voor zakenvluchten met een luxe interieur voorzien van tafels en stoelen, ingericht naar de wensen van de klant.
De laatste twee versies werden voorzien van een deur aan de achterzijde die deels naar boven, deels naar de grond uitklapt waarbij het onderste deel voorzien was van traptreden en railing.
N74056 Vertol V.44C (Peter Gralla, Monimo, 17 augustus 1992)
De totale poduktie van de H.21 bedroeg 707 stuks, van de civiele versie de Vertol V.44 werden niet veel exemplaren gebouwd. Van de Vertol V.44A werden er in 1958/59 28 stuks gebouwd. Deze toestellen werden toestellen verkocht in Canada (Spartan Air Services), de Verenigde Staten, Japan en de Zweedse Marine.
Van de V.44B werden acht stuks gebouwd, die allen geleverd werden aan New York Helicopters. Bij New York helicopters verving de Vertol V.44 de Sikorsky S-58. De Vertol V.44B bleef hier in dienst tot 1962 toen ze vervangen werden door de Vertol BV.107.
Van de Vertol V.44C werd slechts een exemplaar gebouwd. Het eerste gebouwde exemplaar N74056 werd hierbij verbouwd tot V.44C en wel in opdracht van een klant uit Rusland. Nog steeds is dit exemplaar in Rusland te vinden en wel in Monimo Museum in Moskou.
Naast deze serie civiele Vertol V.44's werden er in Canada 10 H-21B's omgebouwd tot civiele standaard welke in dienst werden genomen door Rick Helicopters. Deze toestellen kregen de aanduiding Vertol V.42B.
N10109 Vertol V.42B Lassen Air (archief Wim Zwakhals)
Technische specificaties
In 1958 huurde Sabena twee Vertol V.44A's voor gebruik tijdens de wereld tentoonstelling in Brussel. Dit waren twee Vertol V.44A's gebouwd voor New York Airways, die begin 1958 direct vanuit de fabriek werden afgeleverd met Amerikaanse registratie en aan Sabena werden verhuurd. Dit waren het tweede gebouwde toestel N74057 (c/n 418) en derde gebouwde toestel N74058 (c/n 438) welke op 17 april 1958 werd afgeleverd. De N74057 werd in november 1958 weer overgevlogen naar New York. De N74058 bleef na 25 oktober achter in Europa op dienst te doen aan demonstratie toestel.
Deze demonstratie tour bracht het toestel naar diverse landen en was te zien op de Parijde Luchvaartshow in juni 1959 en werd deze helikopter ook op Zestienhoven gepresenteerd op 5 augustus 1959 aan luchtmacht, marine en aan Aero Contractors. Aero Contractors, geleid door Bob Schreiner was een onderdeel van een Aero Ypenburg welke in 1957 van Ypenburg naar Zestienhoven verhuisde. Aero Contractors startte vliegbedrijven in Iran en Nigeria maar bleef ook in Nederland aktief. Bob Schreiner zag toekomst in het transport per helikopter en diende op 14 juli 1958 een concessie in voor het starten van binnenlandse vluchten die op 9 maart 1959 werd verleend. Met Vertol werden afspraken gemaakt over de huur van de Vertol V.44 voor een week en op 3 november 1959 verscheen de Vertol V.44A N74058 weer op Rotterdam, nu voorzien van Aero Contractors opschriften. Deze Vertol V.44A was voorzien van 15 zitplaatsen en op dinsdag 4 november werd voorgevlogen met een groep genodigden. Hierna werd een proefvlucht gevlogen van Zestienhoven naar Schiphol, een vlucht van 18 minuten. In totaal werden die dag 5 retour vluchten uitgevoerd. Een dag later was het de bedoeling om via Den Haag, met een landing op het Malieveld, te vliegen. Echter hier werd geen toestemming voor gegegeven. Door het slechte weer werden die week nog maar een beperkt aantal vluchten uitgevoerd. Op 7 november werd een presentatie gegeven voor bedrijven betrokken bij de olie exploratie.
Bob Schreiner vertelde op 4 november aan de meegekomen journalisten dat de aanschafkosten van de Vertol V.44 fl. 1.200.000,- bedroeg. Bij een scherpe calculatie bedroeg de prijs 50 cent per kilometer. Dat betekende dat de prijs voor een lijndienstvlucht tussen Zestienhoven en Schiphol zo'n 20 tot 25 gulden zou bedragen.
N74058 Vertol V.44A Aero Contractors (Nico Terlouw, Zestienhoven, november 1959)
Bronnen: Airnieuws archieven, diverse krantenberichten uit 1959
Wim Zwakhals, december 2024