Donaldson

Donaldson International Airways startte in begin 1969 het vliegbedrijf. Gestart werd met een Bristol Britannia welke direct opviel door zijn fraaie kleurenschema.

G-APNA Bristol B-175 Britannia in de fraaie kleuren van Donaldson geparkeerd voor een Air Anglia Dakota en Monarch Britannia                                                                                                                                             (Wim Zwakhals, Rotterdam, 2 mei 1971) 

De maatschappijnaam stamt al uit 1964 met de oprichting van Donaldson Line (Air Services) Ltd., een zustermaatschappij van de Waverley Shipping Company in Glasgow. De Waverley Shipping Company was ook weer de financier van Mercury Holidays welke o.a. vanaf Glasgow IT-charterreizen organiseerde. De vliegtuigen voor het charterwerk werden geleverd door Lloyd International welke zijn DC-6 en B-175 Britannia's daarbij inzette. Donaldson begon dus als een toeroperator zonder eigen vliegtuigen.
In oktober 1967 kocht de Donaldson Line zijn eerste vliegtuig aan. Het was de Bristol B-175 Britannia srs 312 G-APNA welke werd overgenomen van British United Airways. Daar Donaldson op dat moment niet van plan was om de eigen vluchten te verzorgen werd deze machine direct doorverhuurd aan Lloyd International en ingezet op het Mercury Holiday programma.
Eind 1968 maakte Donaldson bekend vanaf begin 1969 het eigen programma te gaan vliegen onder de naam Donaldson International Airways. Van BUA werd een tweede B-175 Britannia overgenomen (G-APNB). Door het faillisement van British Eagle in november 1968, kwam een grote hoeveelheid tweedehands Britannia's op de markt met ervaren bemanningsleden en een aantal reisbureau's die de vakantievluchten over meerdere maatschappijen wilden spreiden. Donaldson nam daarbij in april 1969 een derde B-175 Britannia (G-AOVC) uit het faillisement van British Eagle over. Directeur van de nieuwe maatschappij werd T.A.Geekie, gestart werd met 120 man personeel waarvan er 91 overkwamen van British Eagle. Hoewel Donaldson een Schotse achtergrond had, werd London-Gatwick gekozen als thuisbasis en werd het hoofdkantoor gestart in het daarbij dicht gelegen Horley in Surrey. 

Het eerste vliegtuig dat in gebruik genomen werd was de B-175 Britannia G-APNB die op 16 januari 1969 in zijn nieuwe kleurenschema werd afgeleverd. Donaldson had een zeer fraai kleurenschema voor de Britannia laten ontwerpen, bestaande uit een smaragd groene band op een witte romp bovenkant, een groene staart met daarin in rood het maatschappij logo met in wit de letters DIA. De maatschappij naam was daarbij in zwart op de romp aangebracht.
De eerste maanden werden doorgebracht met het uitvoeren van crewtraining, niet alleen vanuit Gatwick maar ook vanaf Stansted en Manchester en pas op 28 maart 1969 zou de G-APNB zijn eerste charter uitvoeren en wel een retourtje Gatwick - Le Touquet. Het Mercury programma begon pas op 3 mei met de start van de Glasgow - Palma route. Vanaf 5 mei 1969 werd ook de tweede Britannia, de aan Lloyd verhuurde G-APNA, met de naam "Juno" in gebruik genomen. Intussen was ook de van British Eagle overgenomen B-175 Britannia G-AOVC bij Aviation Traders op Southend onder handen genomen en werd op 4 juni 1969 afgeleverd. Met drie passagiers Britannia's in gebruik, ieder goed voor een bezetting van 133 stoelen, werd een programma gevlogen waarbij naast een zomerprogramma met vluchten vanuit Glasgow en London-Gatwick naar Palma, Barcelona, Rimini, Ibiza, Venetie en Oostende. Ook werd gestart met vluchten van London-Gatwick naar New York, Los Angelos, Toronto en Vancouver en bestemmingen als Nairobi, Port of Spain, Singapore en Hong Kong. Na het beeindigen van het zomer seizoen werd in de herfst en wintermaanden werk gevonden voor de Britannia's met vooral vrachtvluchten op het Verre Oosten (Hong Kong) met name net vervoer van textiel vanuit Hong Kong en het vervoeren van tomaten vanaf de Canarische Eilanden. Het eerste jaar werd afgesloten met het vervoeren van 40.598 passagiers.

Het tweede jaar werd op gelijke voet ingezet, alleen op de Noord-Atlantische markt werd de concurrentie gevoeld van vooral van een aantal Amerikaanse maatschappijen die de B-707 inzette. In 1970 werd de vloot verder uitgebreid met een vierde machine, de B-175 Britannia G-AOVF, eveneens afkomstig van British Eagle. Het was een B-175 Britannia in de vrachtuitvoering, voorzien van een vrachtdeur en vrachtvloer. De ervaringen van het winterseizoen hadden geleerd dat er genoeg vrachtaanbod voor de B-175 Britannia was, maar dat de drie passagiersmachines slechts alleen kleine verpakkingen, zoals textiel, groenten en fruit in dozen konden meenemen. De G-AOVF werd op Southend na een check, na te zijn voorzien van de nieuwe kleuren, op 15 juli 1970 met de naam "Nike" afgeleverd en werd overgevlogen naar Belfast-Aldergrove, waar diezelfde dag de eerste vrachtcharter naar Liverpool werd uitgevoerd. Naast de vaste vakantie bestemmingen werden er in 1970 vele chartervluchten uitgevoerd die de kisten door heel Europa zouden voeren met reguliere bestemmingen als Amsterdam, Athene, Barcelona, Billund, Dublin, Geneve, Keulen, Malta, Napels, Nicosia, Oslo, Oostende, Parijs- le Bourget. Rome, Rotterdam, Sevilla en Tarbes.

In augustus van dat jaar werd bekend gemaakt dat Donaldson twee Boeing 707's had overgenomen van Pan American en dat deze vanaf het zomerseizoen 1971 de Bristol B-175 Britannia's zouden gaan vervangen. Daar de eerste Boeing 707 al in december 1970 zou worden afgeleverd, werd direct na het zomerseizoen de B-175 Britannia G-AOVC na een laatste charter Stockholm - Gatwick op 27 september 1970 uit dienst genomen. Op 18 november 1970 werden de motoren nog eenmaal gestart voor een ferry vlucht van 20 minuten naar Stansted waar de Britannia geschonken werd aan de Stansted Fire Training School.

De Boeings, zoals hier de G-AYXR, voerden een iets gewijzigd kleurenschema. Wel dezelfde kleuren maar een band op de romp die breder in de staart doorliep.                                                                                                                   (Wim Zwakhals, London-Gatwick, 31 juli 1972) 

Hoewel de eerste Boeing 707 srs 312 G-AYVG (ex N720PA) al in december 1970 werd afgeleverd, zou de machine eerst gebruikt worden voor de crew training en pas op 20 mei 1971 in commercieel dienst genomen worden. De winter 1970 -71 werd dan ook gevlogen door de overgebleven drie Britannia's, waarbij de vrachtmachine G-AOVF het grootste deel van de tijd actief was met vluchten op het Verre Oosten (Singapore en Hong Kong). Ook werden er vluchten uitgevoerd voor andere maatschappijen zoals voor African Safari naar Enthebbe en Nairobi en voor Loftleidir vanaf Luxemburg via IJsland naar de Verenigde Staten.    
Vlak voor het zomerseizoen van 1971 werd de tweede B.707-312 afkomstig van Pan Am (ex N730PA), afgeleverd die ingeschreven werd als G-AYXR. Met de komst van deze Boeing 707 werd de tweede B-175 Britannia G-APNB uit dienst genomen. Na de laatste vlucht naar Algerije op 5 maart 1971 werd de machine naar Southend overgevlogen om een dag later naar Luton te vertrekken. Later dat jaar zou de kist verkocht worden aan Airline Engineering om op Luton gesloopt te worden voor onderdelen. 
In het zomerseizoen 1971 werden de beide B-707's ingezet vanaf Gatwick waarbij vooral op Noord Amerika werd gevlogen. De passagiers Britannia G-APNA werd ingezet op het IT programma vanaf Glasgow, terwijl de G-AOVF gebruikt werd op de vrachtvluchten richting Midden en Verre Oosten. Met de komst van de derde passagiers B-707 G-AZWA, eveneens afkomstig van Pan Am (ex N727PA) in juni 1972 was het lot van de laatste passagiers Britannia G-APNA beslecht. Eind mei 1972 maakte de G-APNA zijn laatste chartervlucht waarna het toestel op 31 mei 1972 overgevlogen werd vanaf Gatwick naar Coventry voor opslag. Door het gebrek aan een vrachtdeur werd geen nieuwe koper gevonden. In oktober 1972 werd het toestel aan IAS verkocht voor onderdelen. Na het verwijderen van de belangrijkste onderdelen, werden de restanten verkocht om als restaurant nabij Birmingham te gaan fungeren. Echter deze plannen gingen niet door waarna het toestel op Coventry gesloopt werd.
Midden 1972 nam Donaldson de beslissing om over te gaan op een gehele jet vloot. De laatste vracht Britannia G-AOVF werd op 24 juli 1972 uit dienst genomen en vanaf Gatwick naar Coventry overgevlogen voor opslag. Daarvoor in de plaats kwam een vierde Boeing 707 de ex Pan Am N724PA die in oktober 1972 in gebruik genomen werd als de G-BAEL. Dit was de eerste machine die de Donaldson Cargo opschriften zou dragen. Voor de vracht Britannia G-AOVF werd al snel een koper gevonden, in oktober van datzelfde jaar werd de kist verkocht aan IAS (Internatiobal Aviation Services) en zou daarna nog vele jaren actief zijn.

De G-AZWA was de derde B.707-312 welke van Pan American werd overgenomen.                  (Wim Zwakhals, Londo-Gatwick, 30 juli 1972)

Met vier Boeing B-707's in gebruik richtte Donaldson zich vooral op de lange afstands chartermarkt met passagiersvluchten richting Verenigde Staten, Canada en het Caraibisch gebied en vrachtvluchten richting Azie en Afrika. In januari 1973 ontving Donaldson International Airways echter de eerste klachten vanuit de V.S. waar de CAB opmerkingen maakte en aanvullende eisen stelde aan het uitgifte beleid van tickets voor de passagiers naar de VS. Deze problemen werden opgelost en ook in 1973 kon met twee Boeing 707's volop op de bestemmingen in de VS gevlogen worden. Donaldson kreeg dat jaar van de Amerikanen de financiele situatie te verbeteren. Echter de winstmarges op de vluchten waren door de oplopende concurrentie laag en de financiele situatie van Donaldson werd er niet beter op. Omdat Donaldson niet aan het verzoek van de Amerikanen voldeed, werden in 1974 geen landingsrechten voor Noord Amerika verstrekt. Door deze tegenslag dreigde Donaldson twee van zijn Boeing 707's te moeten verkopen, echter dit werd vermeden door met ingan van 1 mei 1974 twee toestellen te verhuren aan Iraqi Airways voor gebruik op de international lijndiensten van Iraqi Airways, vooral gericht op Europa, in afwachting van de aflevering van hun eigen bestelde machines. Dit contract voor de G-AYVG en G-AZWA zou tot 31 oktober van dat jaar doorlopen. Financieel ging het Donaldson niet voor de wind, De vracht Boeing 707 G-BAEL voerde nog wel een regelmatig charterprogramma uit, echter de B.707 G-AYXR werd voor een groot deel van de tijd met twee motoren stilstaand op Gatwick aangetroffen. 

Op 8 oktober 1974 werd besloten alle vluchten te staken. Een dag na de bekendmaking probeerden de banken hun investeringen in de Boeing vloot veilig te stellen door de machines te vorderen. Drie van de toestellen, de G-AYVG, G-AZWA en G-BAEL bevonden zich daarbij op London-Heathrow, terwijl de G-AYXR nog steeds met twee motoren op London -Gatwick stond. Op 12 augustus werden alle opschriften op de romp van de toestellen verwijderd waarbij door de eigenaar, de Continental Illinois Banking group, Pan American werd ingehuurd om de toestellen naar Miami over te vliegen. De B-707's werden in opslag gezet met de hoop een nieuwe koper te vinden.
Nog datzelfde jaar raakte Donaldson zijn Air Operations Certificate kwijt waarna geen verdere activiteiten werden ondernomen. Het Iraqi contract werd direct overgenomen door Monarch en de in Engeland ingeschreven B-707's zouden kort daarop weer in Engeland terug keren en nog vele jaren gevlogen worden door Engelse maatschappijen. 

De opschriften Donaldson Cargo werden alleen gedragen op de B.707-312F G-BAEL                                          (foto archief Wim Zwakhals)

Donaldson International Airways op Rotterdam

Donaldson wist al snel Rotterdam te bereiken. Enkele dagen na het starten van het IT charterseizoen kwam de B-175 Britannia G-APNB op 8 mei 1969 al langs. Binnengekomen om 08.48 uur vanuit London-Gatwick, vertrok de G-APNB om 10.02 uur richting Athene. Het zou de enige keer zijn dat de G-APNB dat jaar langs zou komen. Voor het volgende bezoek van Donaldson moest enkele maanden gewacht worden. Op 26 oktober was het de Britannia G-AOVC welke startte met een vijftal vrachtvluchten richting Hong-Kong waarbij de machine leeg uit Gatwick werd overgevlogen en an het laden van vracht richting Istanbul vertrok als eerste landing op weg naar het Verre Oosten. Vanuit Hong Kong kwam de G-AOVC op 27 oktober om 14.19 uur aan om na een night stop om 14.45 uur de volgende dag een charter naar Malta uit te voeren. Bristol B-175 Britannia G-APNA kwam op 1 november 1969 voor het eerste langs met een retourtje Gatwick en de laatste vlucht dat jaar, een charter op 6 december waarbij de G-AOVC op 17.00 uur leeg uit Gatwick binnen kwam en om 21.10 uur geladen met hulpgoederen voor Biafra te vertrekken richting Palma als tussenstop met eindbestemming Fernando Po.

Donaldson International Airways vlootlijst

Donaldson verhuurde twee van zijn Boeing 707's aan Iraqi Airways. Zoals bijgevoegde foto toont behielden de toestellen hun Donaldson kleuren en werd de maatschappij naam op de romp en het embleem in de staart aangepast.                    (Wim Zwakhals. London-Heathrow, 9 juli 1974)

Bronnen: Propliner, Flight International, British Indepenent Airlines, Airnieuws archieven

Wim Zwakhals, januari 2014