KLM - Hamburg

Lijndienst

Direct na de start van de lijndienst Rotterdam - London op 2 november 1959, maakt de KLM bekend een tweede dienst vanaf Rotterdam te starten en wel het doortrekken van de dienst Schiphol - Hamburg. Deze dienst werd op 4 maart 1960 gestart en werd gevlogen op werkdagen.

Rotterdam - Amsterdam - Hamburg

vanaf 4/3/1960 t/m 1/10/1960

KLM


Convair 340

PH-CGB, PH-CGC, PH-CGD, PH-CGE. PH-CGF, PH-CGG, PH-CGH. PH-CGI, PH-CGM

PH- CGB Convair 340 KLM in de landing op Schiphol                                                                                                       (Nico Terlouw, Schiphol, 1962)

De dienst werd gevlogen door de Convair 340 en vertrok onder vluchtnummer KL211 op 8.45 uur vanaf Zestienhoven om na een tussenstop op Amsterdam om 11.10 uur op Hamburg-Fuhlsbuttel aan te komen. De retourvlucht, KL218, vanuit Hamburg-Fuhlsbuttel vond plaats om 20.25 uur, aankomst op Rotterdam 22.45 uur. Het grote voordeel voor de reizigers vanuit Rotterdam was om op Schiphol ook op andere diensten te kunnen overstappen. Nadeel voor de KLM was dat de Convair niet 's nachts op Schiphol kon zijn voor technisch onderhoud, zodat dit nu door andere organisatorische maatregelen moest plaatsvinden. Het tarief vanuit Rotterdam was hetzelfde als vanuit Amsterdam fl. 78,- voor een enkele reis, fl. 141,- voor een retour.

                                       Pagina 15 uit de KLM timetable van 1960                                         (bron time-table images.com)

PH-CGB Convair 340 in de oude KLM kleuren.                                                                                                                  (Nico Terlouw, Schiphol, 1958)

Op vrijdag 4 maart 1960 vond de pers presentatie van de nieuwe lijndienst plaats. Tijdens de toespraak werden de plannen voor de dienst kenbaar gemaakt. De start met de verbinding via Schiphol was fase 1. Fase 2: ook Hamburg een vroegdienst te geven en de derde en belangrijkste fase: het instellen van een rechtstreekse verbinding tussen de havensteden. De openingsvlucht werd gestart met de CV-340 PH-CGM "Jan Steen". Een journalist van het Rotterdams Parool welke voor deze openingsvlucht was uitgenodigd schreef daarop het volgende stukje

"Boemelvliegtuig

......een tweemotorige Convair. de Jan Steen, stond die vrijdagmorgen kwart voor negen op het platform van de Rotterdamse luchthaven gereed om de schare journalisten en een aantal, door de KLM uitgenodigde Rotterdamse zakenlieden - vaste klanten, de doop van de nieuwe lijnverbinding te doen ondergaan. Tijdens het proefdraaien van de motoren, bleek de rechtermotor kuren te vertonen omtrent de herkomst waarvan we nog steeds in duister tasten en - niet onvermakelijk -tijdens het op volle toeren draaien -wegblazen van hoeden en zelfs een complete landingstrap. Veel bijzonders moet er met de Jan Steen niet aan de hand zijn geweest, anders had de KLM (safety first!) ons er niet welgemoed mee naar Schiphol gevlogen. Onze Nationale luchthaven werd in een zo korte spanne tijds bereikt, dat er nauwelijks tijd verliep tussen de momenten, waarop wij volgens de voorschriften de buikriemen moesten omgespen bij start en landing.

Op het imponerend vliegdrukke Schiphol allemaal d'r uit en ditmaal dan ook vanwege het overstappen op een andere machine uit de 17e eeuwse schildersserie, de Ferdinand Bol (PH-CGH). Al met al was het goed half elf geworden voordat we koers zetten naar het Hamburgse vliegveld Fuhlsbuttel.

Nee, ook zonder machine verwisseling duurde ons het oponthoud op Schiphol (normaal circa 20 minuten), veel te lang. Op deze manier heeft de verbinding veel weg van een "boemeltje" en dat zal toch zeker wel niet de wens zijn van de Rotterdamse en Hamburgse zakenlieden, voor wie tijd geld is...

Deze KLM verbinding was echter geen succes. Het passagiersaanbod voor de lijn Rotterdam - Amsterdam - Hamburg was niet zo groot als de KLM had verwacht. Met ingang van 1 november 1960 kwam al een eind aan deze verbinding met dien verstande dat de KLM "uit overwegingen van exploitatie" het stukje Zestienhoven - Schiphol er uit haalde.

KLM en de Convair 340

De Convair 340 was de verdere ontwikkeling uit de Convair 240. Hierbij werd de romp verlengd met 1.37 meter en de spanwijdte verbreed waardoor het vleugeloppervlak vergroot werd. Het toestel was nu geschikt voor het vervoer van 44 passagiers en verschilde uiterlijk van de CV-240 door de aanwezigheid van elf in plaats van 10 ramen in de romp. Tevens werden sterkere motoren toegepast en wel twee Pratt & Whitney R.2800 CB16 of CB17 Double Wasp van 2400 pk resp. 2500 pk. Het toestel kende direct een grote belangstelling en begin 1953 waren er reeds 175 stuks besteld. Onder deze bestelling veertien stuks voor de KLM. De KLM CV-340's ontvingen de namen van Nederlandse schilders. Twee CV-340's werden met "PJ" registratie in gebruik genomen bij het West Indisch bedrijf en de overige twaalf ingeschreven in het Nederlands register (PH-CGA t/m PH-CGK en PH-CGM en CGN. De eerste zes toestellen werden daarbij in september/oktober 1953 afgeleverd als de PH-TGD t/m TGI waarbij de registratie begin 1954 werd omgezet in PH-CGD t/m CGI, gevolgd door de aflevering van de PH-CGA en CGB in mei 1954, PH-CGK in augustus 1954, PH-CGN in november 1957 en PH-CGM in januari 1958.

In 1954 werd door Convair het model verder ontwikkeld, het betrof hierbij een reeks kleinere aanpassingen met als grootste aanpassing een nieuwe rechthoekige motoruitlaat in plaats van de twee ronde uitlaatpijpjes, welke zorgde voor een betere motorkoeling. Daarnaast veel interieur aanpassingen om het geluidsniveau in de cabine te reduceren. Het model werd op de tekentafel aangeduid als de CV-340B maar kreeg tijdens de productie de naam CV-440 Metropolitan. De meeste CV-440's werden voorzien van een weerradar wat resulteerde in een langere neus, een optie welke ook voor reeds gebouwde CV-340's mogelijk was.

Convair stelde ombouw kits ter beschikking om de bestaande CV-340's om te bouwen tot CV-440 standaard. Ook de KLM maakte van deze mogelijkheid gebruik. Echter CV-340's omgebouwd tot deze standaard, behielden de aanduiding CV-340.

Duidelijk is bij de CV-340 PH-CGH de rechthoekige uitlaat te zien, de aanpassing tot CV-440 standaard.                                  (foto Nico Terlouw)

Bij de KLM werd de Convair 340 ingezet op vele uiteenlopende trajecten binnen Europa. Zo vinden we in de dienstregeling van 1958 terug de CV-340 verbinden Amsterdam met Luxemburg- Nice- Madrid, Amsterdam -Stavenger-Oslo, Amsterdam- Kopenhagen en Amsterdam-Brussel en vele verbindingen met West-Duitsland met doorlopers naar Wenen en Warschau. Met de aflevering van de grotere Vickers Viscount werden vanaf 1959 deze toestellen ingezet op de langere en drukkere lijnen. De CV-340 werd daarna vooral ingezet op de diensten vanaf Amsterdam naar West-Duitsland en in de KLM dienstregeling van 1961 vinden we de CV-340 terug op de lijndiensten Amsterdam - Dusseldorf - Keulen, Amsterdam - Stuttgart - Munchen, Amsterdam - Dusseldorf- Neurenberg en Amsterdam- Brussel.

Dit betekende in 1959/ begin 1960 een uitfasering van de eerste CV-340 bij de KLM vloot. Als eerste werd de PH-CGE in januari 1958 verhuurd aan de Iraanse Aardolie Maatschappij en vertrokken de CV-340's PH-CGN, PH-CGA en PH-CGM in de periode mei 1959 - april 1960 naar Hawaiian Airlines als respectievelijk de N5512K, N5513K en N5515K, gevolgd door de PH-CGK in januari 1960 naar Canada als CF-ECS bij Lund Aviation.

De overgebleven toestellen bleven in KLM dienst en werden begin jaren zestig voorzien van het nieuwe KLM kleurenschema (schuine strepen in de staart). Daar deden de toestellen dienst tot midden 1963/ begin 1964. In mei /juni 1963 vertrokken de PH-CGB, PH-CGC en PH-CGG naar de West Indische afdeling van de KLM als de PJ-CVB, PJ-CVS en PJ-CVA. De CV-340 PH-CGD werd vanaf oktober 1963 verhuurd aan Martin´s Air Charter die het toestel in januari 1964 daarna overnam. De CV-340´s PH-CGE en PH-CGF vertrokken in november en september 1963 naar Air Transport Leasing als deN156W en N157W en als laatste de PH-CGH en PH-CGI welke in april en juni 1964 in gebruik werden genomen bij Mohawk Airlines als de N4407 resp. N4408.

PH-CGA CV-340 in de oude KLM The Flying Dutchman kleuren op Schiphol.                                                                  (Nico Terlouw, Schiphol, 1959)     

KLM CV-340 op Rotterdam

Naast de Convair 340 op de voornoemde lijndienst waren de CV-340´s af en toe te zien op Zestienhoven tijdens een charter of als uitwijker. Het eerste bezoek van een CV-340 van de KLM aan Rotterdam vonden we terug op 9 augustus 1958 met de PH-CGG. Later het jaar, op 22 oktober 1958 was het de CV-340 PH-CGK welke tijdens de lijndienstvlucht van Schiphol naar Bazel op Zestienhoven landde om de Rotterdamse burgemeester Van Walsem op te halen voor een bijeenkomst in Bazel. Op 20 februari 1961 zat Schiphol dicht en moesten twee Convair 340´s vanaf Dusseldorf en Brussel uitwijken naar Rotterdam (samen met twee Viscounts en een KLM DC-3), een dag later gevolgd voor eveneens een tweetal CV-340´s. Op 16 juli 1961 werd Xerxes zondag kampioen van Nederland en een krantenfoto toont een foto van het winnende team op de trap van de PH-CGH. Ook Feijenoord maakte voor de voetbalreizen gebruik van de CV-240. Op 29 november 1962 keerde het elftal terug met de PH-CGE "Jeroen Bosch"uit Budapest waar het elftal een Europacub westrijd gespeeld had tegen Vasas Budapest (uitslag 2-2). In 1961 werden ook genoteerd de PH-CGM op 24 juli en de PH-CGG op 28 december. Verdere aanvullingen zijn van harte welkom

KLM CV-340 - vlootlijst

PH-CGI Convair 340 in de nieuwe KLM kleuren op Schiphol                                                                                                                         (Nico Terlouw, 1963)

bron: Airnieuws archieven, Air Britain/ Convairliners


Wim Zwakhals, november 2017