Trans-Avia Dusseldorf

Transavia is een bekende naam op de luchthaven, al vanaf de oprichting in 1968 is deze Nederlandse luchtvaartmaatschappij op Rotterdam te zien. Echter negen jaar eerder waren er al toestellen te zien met dezelfde maatschappij naam, toen van een Duitse maatschappij welke vloog onder de naam Trans-Avia Flug GmbH Dusseldorf.   

D-BOBY Vickers V.635 Viking 1B behoorde tot de eerste toestellen met Trans-Avia opschriften.               (Nico Terlouw, Zestienhoven, 1958)

Net als Nederland kende ook Duitsland zijn luchtvaartpioniers in de jaren vijftig. In 1955 was het Karl Herfurtner die een luchtvaartmaatschappij oprichtte en voor het toen grote reisbureau "Dr.Tigges-Fahrten" met drie voormalige BEA Vickers Vikings G-AMGH (c/n 293), G-AMNJ (c/n296) en G-AJBX (c/n 249) vluchten uitvoerde, welke respectievelijk in oktober/november en december 1955 werden ingeschreven als de D-CEDO, D-CEDA en D-AFIX, waarbij de eerste twee toestellen als snel de registraties D-AEDO en D-AEDA ontvingen.
Terwijl andere nieuwkomers in Duitsland als de LTU (Lufttransport Union) en Deutsche Flugdienst kozen voor de snel ontwikkelende luchthaven Frankfurt, koos Karl Herfurtner de toen nog kleine luchthaven van Düsseldorf als thuisbasis. Het zoeken naar een juiste klassenindeling in het Duitse register zorgde ervoor dat deze Vickers Vikings in 1957 weer een andere registratie ontvingen en nu weer ingedeeld werden in de D-B... klasse, waarbij de drie aangekochte toestellen respectievelijk als D-BOBY, D-BEDA en D-BABA werden geregistreerd. De Viking vloot werd in begin 1956 verder uitgebreid met een vierde exemplaar, de D-ADEL afkomstig van Aer Express Flug (c/n 226). In 1957 kwam ook het toeristen vervoer in Duitsland goed op gang waarbij nog een tweetal Vickers Vikings aan de vloot werden toegevoegd en wel in maart 1957 met de komst van de ex Hunting-Clan Viking G-AIVC (c/n 216) welke werd ingeschreven als de D-ADEN (die in december 1957 de registratie D-BEPO ontving) en een maand later met de komst van een ex Eagle Air Viking 1B G-AMGJ (c/n 295) welke werd ingeschreven als de D-AHUF en in mei 1958 als de D-BASE werd hergeregistreerd.
Met deze vloot van Vikings werd het zomerseizoen ingezet met vakantievluchten naar Barcelona, Bastia, Lyon, Nice, Palma, Rome en Valencia. Daar vrijwel alle vluchten werden uitgevoerd voor het reisbureau Tigges-Fahrten, werden alle Vikings voorzien van deze naam op de romp.

Met het succes van een vol vakantieprogramma keek luchtvaart pionier Karl Herfurtner verder en richtte zich op de net ontwikkelende noord Atlantische route, welke in het midden van de jaren vijftig vooral werd gedomineerd door de nationale luchtvaartmaatschappijen en Amerikaanse charterbedrijven. In juni 1957 werden van Northwest Airlines twee Douglas C-54 Skymasters aangekocht welke in juli en augustus 1957 in het Duitse register werden ingeschreven als de D-ANUK (ex N95407) en D-ALAF (ex N95426).  

Enkele maanden later werd Karl Herfurtner geconfronteeerd met twee zware tegenslagen. Als eerste was het de Vickers Viking D-ADEL die op 26 september 1957 doorschoot bij een landing op Palma - San Bonnet waarbij geen gewonden vielen maar deze Viking wel werd afgeschreven. Op 3 november 1957 kreeg Karl Herfurtner een nog zwaardere klap te verduren. Tijdens een trainingsvlucht met de net afgeleverde Douglas C-54 Skymaster D-ALAF op Düsseldorf werd het uitvallen van twee motoren tijdens de start gesimuleerd. Deze simulatie liep niet goed af want het toestel verloor te veel hoogte en stortte daarop neer op een huis in het verlengde van de startbaan waarbij de zeven inzittenden aan boord omkwamen en eveneens één persoon op de grond. Onder de zeven inzittenden aan boord bevond zich zijn dochter die als stewardess bij de maatschappij werkte.
Mede door dit ongeval besloot het reisbureau Tigges-Fahrten in te grijpen en in december 1957 de controle over de maatschappij over te nemen. Daar Tigges-Fahrten niet meer onder eigen naam wilde vliegen, werd gekozen voor een nieuwe naam "Trans-Avia Flug Dusseldorf".
Als vervanger voor de gecrashte C-54 D-ALAF werd een ander toestel aangekocht en wel de net door Seven Seas aan Twentienth Century geretourneerde C-54B N5520V (c/n 10365) welke op 9 mei 1958 werd aangekocht en ingeschreven werd als de D-ADAL. De US registratie werd daarbij pas op 13 augustus 1958 doorgehaald wellicht een verklaring waarom het toestel in deze tussenliggende periode van beide registraties voorzien werd.
Als grootaandeelhouder werd 2/3 van de capaciteit van de vloot gereserveerd voor de vluchten van Tigges Fahrten. Door het grotere bereik werd nu ook Tenerife aan het vakantieprogramma toegevoegd.
Met de komst van de C-54 Skymasters werden de Vickers Vikings steeds meer ingezet op vrachtvluchten. Naast de chartervluchten werden de Skymasters en Vikings ook ingezet voor Seaboard World als ondersteuning (naast de C-46 van Seaboard) voor de feederdiensten. Dit bracht de vloot in 1957 en 1958 regelmatig naar plaatsen als Shannon, Prestwick, Frankfurt, Keulen, Hamburg, Brussel, Nürenberg, Stuttgart en München. Daarnaast werden vanaf Engeland vluchten uitgevoerd naar het Midden Oosten. Het onderhoud van de Vickers Vikings werd op Düsseldorf zelf uitgevoerd, het onderhoud van de DC-4 vloot gebeurde bij SAS. In 1957 vloog de C-54 vloot gemiddeld 1800 uur per jaar, de Viking vloot 1300 uur.
Echter na het zomerseizoen van 1958 stond de vloot voor het grootste deel stil en eind 1958 werd de controle van de maatschappij weer overgedragen aan Karl Herfurtner. Echter de maatschappij was op dat moment al in een zeer slechte financiële positie terecht gekomen. Vickers Viking D-BEPO stond op Blackbush in afwachting van de betaling van de uitgevoerde onderhoudskosten aan de kant. In 1958 werden de eerste Vikings op een andere naam overgeschreven en wel die van Werner Norlte zoals de D-BOBY, D-BABA, D-BASE en D-BEPO.
In januari 1959 konden de salarissen van de piloten niet meer betaald worden waarop de piloten niet verder wilden vliegen welk een snel einde van de maatschappij betekende. Binnen een maand werd dan ook het faillissement uitgesproken waarbij de toestellen aan de grond werden gezet.
De Trans-Avia Viking's werden verkocht aan Airnautic F-BIPT (ex D-BACU), F-BIUX (ex D-BASE) en F-BJER (ex D-BEPO) en Continental Air Services G-AMGH (ex D-BOBY) en G-AJBX (ex D-BABA). De beide overgebleven C-54 Skymasters vertrokken naar BIAS als OO-VAN (ex D-ANUK) en naar LTU welke de D-ADAL aankocht. LTU nam daarbij vanaf 1959 het gehele zomerprogramma vanaf Düsseldorf over en zou vanaf dat moment ook deze luchthaven als thuishaven gaan gebruiken.                   

Karl Herfurtner/ Trans-Avia op Zestienhoven

bronnen: Airnieuws archieven, Air Britain, Propliner

Wim Zwakhals, december 2007.