Tussenstop ex Luftwaffe H-34 Choctaw's
Tussenstops zowel om te tanken of als rustpauze leverden in de jaren zestig en begin jaren zeventig een aantal leuke bezoekers op. Bijvoorbeeld de komst van een tweetal ex Luftwaffe Sikorsky H-34 Choctaw's (S-58's ).
80+94 Sikorsky H-34G in dienst bij de Marine/ SAR. Dit werd de S-58T LN-OSE van Helilift. (archief Wim Zwakhals)
In juli 1957 werd de eerste Sikorsky H-34G Choctaw bij de HEER in gebruik genomen. Als Sikorsky S-58 maakte dit type op 8 maart 1954 zijn eerste vlucht en werd daarop, vooral na militaire bestellingen. in productie genomen. Binnen de Luftwaffe bestelde de Heeresflieger als eerste 26 H-34's, gevolgd door een tweede bestelling van 25 stuks welke 2 jaar later (juli 1959) werden geleverd. Daarna werden nog 75 stuks aan de Luftwaffe geleverd onder MDAP (Mutual Development and Aid Program). Deze werden naast de HEER ook ingezet bij het Haubschraubertransportgeschwader 64 (HTG 64) en de Flugzeugfuhrerschule (FFS). Daarnaast werden 19 stuks geleverd aan de Marinefliegergeschwader 5 (MFG 5) op Kiel. Van de aan de Luftwaffe geleverde exemplaren werden direct 24 stuks doorgeleverd aan Israel. De Sikorsky H-34 werd in West-Duitsland breed ingezet bij transporttaken en opleidingen. De helikopter kon hierbij 16 soldaten of 6 ligbedden vervoeren (de civiele S-58 was voorzien van 12 stoelen). Binnen de Luftwaffe werd in 1968 een nieuw serial systeem ingevoerd waarbij de Sikorsky H-34 de serials 80+01 t/m 81+11 en 82+01 t/m 82-05 ontvingen. Eind zestiger jaren werd uitgekeken naar een vervanger van de H-34 en H-21 in dienst bij de Luftwaffe. Dit werd de Sikorsky CH-53G, deze werden bij VFW in Bremen in licentie gebouwd en vanaf 1 december 1971 in gebruik genomen. Bij de Marine werd de H-34G vervangen door de Sea King HAS.41.
Sikorsky maakte in januari 1971 de plannen bekend om conversie kits te produceren om de zuigermootor bij de S-58 te vervangen door een twin turbine motor. Deze turbine versie, aangeduid als de S-58T, zorgde voor meer kracht, liftvermogen, hogere snelheid, meer veiligheid en betrouwbaarheid. Al in maart 1970 was het eerste prototype gereed en de eerste vlucht werd gemaakt op 19 augustus 1970. Vanaf januari 1971 waren de conversie kits beschikbaar en in april 1971 werd de FAA certificering verkregen. De vervanging van de Pratt & Whitney zuigermotoren door een Canada PT6T-3 Twin turbine motor kon bij de klant gebeuren of bij de Sikorsky fabrieken. Daarnaast bood Sikorsky complete S-58T's aan. In Europa werd in Engeland de S-58 al in licentie gebouwd door Westland als de Wessex, hierbij werd al een turbine motor geinstalleerd. Deze ervaring zou goed te pas komen bij de ombouw van de S-58 tot S-58T.
Sikorsky demonsteerde de S-58T N8478 al snel voor o.a. de Koninklijke Marine. (David Booster, Rotterdam, 24 juni 1971)
Naast de standaard S-58T kwam Sikorsky ook op de markt met een S-58T Mark ll. Hierbij werd de cabineruimte vergroot en voorzien van 16 stoelen en voorzien van 8 ramen met airconditioning en kregen de pilloot en co-piloot bubbel ramen.
In de aankoop van de CH-53G door de Luftwaffe zat een deal dat een aantal S-58's door Sikorsky teruggekocht werden. Met de gelijktijdige komst van de ombouwkits was het duidelijk dat de vrijkomende Duitse exemplaren zouden worden omgebouwd tot S-58T. De helicopters werden daarbij met civiele registratie afgeleverd. De eerste exemplaren ontvingen hierbij Duitse registraties D-HAAA t/m D-HAAC, D-HAGB, D-HMBA t/m D-HMBE. De overige vrijkomende exemplaren ontvingen Amerikaanse registraties. N377.., N477.., N518, en N828.. series, waarbij een groot aantal op naam stond van United Technologies. In totaal werden 65 H-34's door de Luftwaffe aan civiele eigenaren verkocht.
De H-34's voor de Amerikaanse markt werden verscheept. In Europa was op dat moment een grote vraag naar helicopters door de opkomende off-shore industrie. Bristow Helicopters nam negen exemplaren in dienst (G-BCDE t/m G-BCDG, G-BCRU t/m G-BCRW, G-BCTX en G-BCLN en BCLO) en ook McAlpine Helicopters kocht een ex Luftwaffe S-58T (G-BCWD). Deze toestellen werden in Engeland omgebouwd. Daarnaast Helilift in Noorwegen (LN-OSD t/m OSF) en Greenlandair (OY-HBC en HBD) in Denemarken. In Nederland werden twee Sikorsky S-58T's ingeschreven, de PH-NZE en PH-POC. Beiden werden bij Sikorsky omgebouwd. Hiervan was de PH-POC van Placid Oil een ex Luftwaffe H-34. Het is de ex 80+04 welke als N47787 aan Sikorsky werd afgeleverd.
PH-POC Sikorsky S-58T Placid Oil (Rob Jonker, Schiphol, februari 1980)
H-34 Choctaws op Rotterdam
SA1582 (N14590) Sikorsky H-34G ex HEER (David Booster, Rotterdam, 7 maart 1974)
Twee Sikorsky H-34G's werden via Rotterdam afgeleverd. Op weg naar Engeland maakte de N14590 op 7 maart 1974 een tussenstop. Hoewel het toestel onder deze registratie vloog, werd deze registratie niet op de romp aangebracht. Op de romp stond SA1582, een verwijzing naar het constructienummer van deze heli 58-1582. Deze H-34G vloog bij de HEER als 80+57 en was op weg naar zijn nieuwe eigenaar in Engeland. Het toestel werd daar echter niet omgebouwd tot S-58T en werd voor onderdelen gebruikt.
Enkele maanden later, op 4 augustus 1974, volgde een tweede toestel. Voorzien van de registratie N18825 maakte deze ex Luftwaffe H-34 80+30 een tussenstop. Ook deze H-34 werd niet omgebouwd. De registratie werd in mei 1975 uitgeschreven en het toestel stond nog enige jaren op Beccles voordat het gesloopt werd.
N18825 Sikorsky H-34G ex HEER (Wim Zwakhals, Rotterdam, 4 augustus 1974)
Bronnen: Airnieuws archieven, P.A. Jackson, German Military Aviation 1956-1976
Wim Zwakhals, juli 21021