Connies op Rotterdam

Het waren de eerste jaren de series L-049/ L-749 welke het vliegveld Zestienhoven bezochten, en een bezoek aan de Rotterdamse luchthaven was pas mogelijk nadat in eind 1959 de gewichtsbeperkingen van 20 ton voor landende en opstijgende vliegtuigen was opgeheven. Met een baanlengte van 1300 meter behoorde de Constellation, met zijn startgewicht van 48,3 ton tot de grootste vliegtuigen die in het begin zestig Zestienhoven bezochten.

De Lockheed L-049 Constellation was oorspronkelijk ingericht voor het vervoer van 43 tot 48 passagiers. Medio de jaren vijftig werden deze eerste series Constellations bij de grote luchtvaartmaatschappijen vervangen door de L-1049 Super Constellations en kwamen de L-049/L-749 series beschikbaar op de vliegtuigmarkt. In dienst bij de chartermaatschappijen werden de stoelen iets dichter bij elkaar gezet waardoor er 60 passagiers konden worden vervoerd. De uit 1947 stammende L-749 was voorzien van sterkere motoren (vier Wright R-3350-C18 van elk 2500 pk) en was voorzien van 48 tot 64 stoelen, echter in de charteruitvoering werden zelfs 81 passagiers meegenomen. De L-749 werd voorzien van extra tanks in de vleugel waardoor het mogelijk was om non-stop van New York naar Parijs te vliegen.

Door een verlenging van de romp met 5.59 meter ontstond de Lockheed L-1049 Super Constellation. Voorzien van 2700 pk sterke Wright R-3350 motoren en extra brandstof door het bevestigen van tiptanks kon 40% meer lading meegenomen worden over een grotere non-stop afstand. De L-1049G werd daarbij voorzien van Wright R-3350 turbo compound motoren waardoor de prestaties nog verder werden verbeterd. De Super Constellation kon daarbij 94 passagiers vervoeren of in de vrachtversie 20 ton vracht. De laatste Super Constellation werd in november 1958 afgeleverd aan The Flying Tiger Line.

Op Rotterdam-Zestienhoven werden de volgende Constellations gezien:

1960

De eerste Lockheed Constellation welke op Zestienhoven neerstreek was gelijk er een die er mocht zijn. Het was de L-749 Constellation N9812F van Miami Airline. Miami Airline vloog in de jaren vijftig met een luchtvloot bestaande uit 1 DC-4 Skymaster, 2 C-46 Commando's en 2 DC-3 Dakota's. In juni 1960 werd een ex Trans Ocean L-749 Constellation N9812F (de voormalige PH-TDG) gehuurd van de The Babb Corp. en werden de activiteiten verbreed buiten de VS. In juli en augustus 1960 werd deze Constellation verhuurd aan Loftleidir Icelandic. Loftleidir bezocht in de zomer van 1960 met zijn DC-4'en met enige regelmaat Rotterdam en het lijkt waarschijnlijk dat op een van deze vluchten deze L-749 N9812F werd ingezet. Deze Connie keerde al in augustus 1960 terug naar zijn verhuurder. Met Miami Airline ging het niet best, in 1961 werd de maatschappij failliet verklaard en werden alle activiteiten gestaakt.

N9812F L-749 Constellation Miami Airline was in 1960 de eerste Constellation op Rotterdam                                             (via Peter Martijn)

N9812F

Lockheed L-749 Constellation

c/n 2558

lsd The Babb Corp.

06/1960

ret. The Babb Corp.

08/1960

1962

Er moest tot 1962 gewacht worden op een tweede bezoek van een Constellation, dit maal van Aero Transport. Aero Transport werd in 1958 opgericht en startte met een tweetal Vickers Vikings. In 1961 werd de vloot uitgebreid met een Lockheed L-049 Constelation. Dit was een voormalige TWA Connie N90830, welke in juni 1961 werd ingeschreven als de OE-IFA. Op 12 januari 1962 streek de OE-IFA van Aero Transport voor de eerste keer op Zestienhoven neer en vertrok voor een charter met scheepsbemannings aflossing richting Tokyo via Kuwait en Hong-Kong, waarna via Hong Kong op 21 januari teruggekeerd werd. De daarop volgende maanden voerde deze Constellation nog een aantal charters vanaf Rotterdam uit .

OE-IFA L-049 Constellation Aero-Transport                                                                                                (Nico Terlouw, Zestienhoven, 1962)

Een tweede Constellation welke dat jaar Rotterdam bezocht was er een van Skyways. Skyways of London nam in 1959 van BOAC de L-749A Constellations G-ALAK, G-ALAL, G-ANUP en G-ANUR over. Deze toestellen waren passagiers toestellen welke voor de lange afstand waren voorzien van 60 stoelen, maar voor de korte afstand ingericht werden in een 82 zits uitvoering. Bij Skyways werden de toestellen ook voorzien van een vrachtdeur en verstevigde vloer. Naast passagiers werd veel vracht gevlogen en in de eerste jaren werden deze toestellen vooral ingezet op de vrachtvluchten voor BOAC van Heathrow naar Hong-Kong, Singapore en Sydney. In maart 1962 werd dit contract beëindigd waarna de Constellation werd ingezet op de lijndiensten die Skyways onderhield tussen London en Cyprus, Malta en Tunis, het vliegen van vakantiegangers naar het zuiden van Europa. De L-749 G-ANUR van Skyways of London bracht in 1962 een bezoek aan Rotterdam met een charter met voetbalsupporters uit Engeland.

G-ANUR L-749 Skyways of London start op voor vertrek.                                                                            (Arie Rixoort, Zestienhoven, 1 962)

OE-IFA	Lockheed L-049 Constellation	c/n 1969	ex N90830 TWA	23/06/1961	wfu Wenen-Schwechat	10/1963
G-ANUR	Lockheed L-749 Constellation	c/n 2565	lsd BOAC	02/07/1962	Euravia	01/09/1962

1963

Een winters tafereel op Zestienhoven in februari 1963, een bezoek van de N9412H L-049 Constellation van Royal Air Burundi                       (foto Nico Terlouw)

Een zeer exotische verschijning in februari 1963 was de komst van de L-049 Constellation N9412H (c/n 2072) in de kleuren van Royal Air Burundi. Deze maatschappij had een zeer fraai kleurenschema, witte bovenkant, donker blauwe band over de romp en een bruin/goudachtig rompkleur onder de bies. Op de neus stond de naam van het toestel aangebracht "Umuganwa Luodvita Rwagosore". Deze voormalige Air France Constellation (F-BAZA) was eigendom van de Las Vegas Hacienda Corp. De N9812H werd in januari 1963 verhuurd aan Royal Air Burundi, de nieuwe luchtvaartmaatschappij in het net onafhankelijk geworden land. De maatschappij voerde geen lijndiensten uit maar maakte in 1963 wel enkele vluchten naar Europa waaronder één naar Zestienhoven. Het toestel heeft een paar dagen op het platform gestaan en is waarschijnlijk daarna doorgevlogen naar Schiphol. Op 4 juni 1963 staakte Royal Air Burundi de activiteiten en deze L-049 Constellation keerde weer terug naar zijn verhuurder Las Vegas Hacienda.

Tijdens het bollenseizoen werd dat jaar een tweede passagiers Constellation ingezet, dit was de G-ARXE een L-149 Constellation (c/n 1965) in de kleuren van Skyways of London. Dit was een voormalige El Al Constellation (4X-AKA) welke in mei 1962 werd aangekocht door Universal Sky Tours en in gebruik werd genomen door Euravia. Op 1 september 1962 werd Skyways of London overgenomen door Euravia. Om de lucratieve lijndienst van Skyways vanaf London-Heathrow naar Cyprus, Malta en Tunis te behouden werd een van de Euravia L-149 Constellations van de complete kleuren van Skyways of London voorzien. Naast deze lijndienst werd dit toestel regelmatig ingezet op charters voor Euravia zoals in april en mei 1963 met bollen bezoekers vanuit Engeland naar Rotterdam. Het toestel werd in mei 1965 buiten gebruik gesteld op Luton en gesloopt.

G-ARXE L-149 Constellation in de kleuren van Skyways of London op Rotterdam.

Naast deze twee Constellations voerde ook Aero Transport met de L-049 Constellation OE-IFA begin 1963 nog enkele charters uit.

N9412H	Lockheed L-049 Constellation	c/n 2071	lsd Las Vegas Hacienda	01/1963	ret Las Vegas Hacienda	04/06/1963
G-ARXE	Lockheed L-149 Constellation	c/n 1965	ex Euravia	11/1962	wfu & stored Luton	05/1965
OE-IFA	Lockheed L-049 Constellation	c/n 1969	ex N90830 TWA	20/03/1961	wfu Wenen-Schwechat	10/1963

1964

Ook in 1964 werd de L-149 Constellation G-ARXE, nog steeds in de kleuren van Skyways of London, op 1 mei ingezet voor een bollenvlucht. De enige militaire Constellation verschijning op Rotterdam dateert uit 1964. Het was de 0-80611 een VC-121A voorzien van de opschriften United States of America. Dit was een van de tien door de USAF bestelde C-121A's (L-749) welke ingezet werden bij het Military Air Transport Service (MATS) waarbij deze Constellations al snel de C-54 Skymasters vervingen bij het VIP transport. Zes Connies, waaronder de 0-80611, werden daarbij verbouwd tot VC-121A. Hierbij werd het vrachtcompartiment omgebouwd tot een zeer comfortabele cabine met vloerbedekking en comfortabele stoelen. De VC-121A 0-80611 werd daarbij tussen 1963 en 1968 gestationeerd op Northolt in England en was daarbij in deze tijd eenmaal op Rotterdam en meerdere malen op Schiphol te zien. In april 1968 werd deze twintig jaar oude Constellation uit dienst genomen en in april 1968 in opslag gezet op Davis Monthan AFB. In 1971 werd het toestel verkocht en weer in gebruik genomen als de N611AS. Het toestel vloog daarna nog tot in de negentiger jaren door, het laatst bij Aerolineas Argo als HI-393.

0-80611 VC-121A United States of America op Zestienhoven                                                                     (Nico Terlouw, Zestienhoven, 1964)

Er moest gewacht worden tot december 1964 voor het verschijnen van de volgende Constellation, een exemplaar van Britair East Africa. Britair East Africa werd in het begin van 1964 opgericht door Captain Kozubski. De start dat jaar met twee Canadair C-4 Argonauten kwam niet van de grond maar met het faillisement van Euravia kwam er een nieuwe kans om de maatschappij nieuw leven in te blazen. Euravia's L-049E Constellation G-AHEL (c/n 1977) afkomstig uit het faillissement van Euravia, werd op 19 december 1964 vanaf Luton overgevlogen naar Zestienhoven. Na de aankomst op Rotterdam werd deze Constellation ingeschreven in het register van Kenya als de 5Y-ABF. De opzet van de nieuwe maatschappij was om toeristen te vliegen tussen Rotterdam en Nairobi en Mombassa. De eerste vlucht werd uitgevoerd op 20 december 1964 waarbij deze L-049E Constellation vanaf Rotterdam via een tussenstop op Malta naar Nairobi en Mombassa vloog.

5Y-ABF L-049E Constellation Britair East Africa op Rotterdam.                                                         (Nico Terlouw, Zestienhoven, mei 1965).

G-ARXE	Lockheed L-149 Constellation	c/n 1965	ex Euravia	11/1962	wfu & stored Luton	05/1965
G-AHEL	Lockheed L-049E Constellation	c/n 1977	ex Trans European Airways	23/05/1963	5Y-ABF Brit Air East Africa	19/12/1964
5Y-ABF	Lockheed L-049E Constellation	c/n 1977	ex G-AHEL Euravia	19/12/1964	wfu Shannon	08/1965
0-80611	Lockheed VC-121A (L-749) Constellation	c/n 2063	nieuw van de fabriek	31/12/1948	wfu Davis Mothan AFB	04/1968

1965

Op 6 januari werd de 5Y-ABF L-049E Constellation van Britair East Africa weer op Rotterdam gezien en vertrok daarna naar Luton voor onderhoud. Het was de bedoeling om iedere drie weken een vlucht naar Kenya uit te voeren en begin 1965 werden ook met regelmaat deze vluchten uitgevoerd. Daarnaast werd door Britair East Africa charterwerk uitgevoerd en werd deze Constellation ingehuurd als andere maatschappijen uitval van toestellen hadden. Op 2, 3 en 5 mei werd daarbij gevlogen van Gatwick naar Rotterdam v.v., met bollenbezoekers, gevolgd door nog eens twee vluchten op 8 en 12 mei op hetzelfde traject. Dit was de laatste keer dat deze Constellation op Zestienhoven te zien was. Vanaf juni 1965 stond de 5Y-ABF werkloos op Luton. In augustus 1965 staakte Britair East Africa officieel de activiteiten. Deze Connie werd nog overgevlogen naar Shannon en werd daar in 1968 gesloopt.

Een tweede Constellation welke in 1965 de luchthaven bezocht was een vrachtkist, de L-749A G-ANTF van ACE Freighters.

Ace Charter Enterprises werd in september 1962 opgericht maar het duurde nog tot januari 1964 voordat de maatschappij zijn vergunningen binnen had om over de gehele wereld chartervluchten uit te voeren. Op 6 maart 1964 werd de eerste charter uitgevoerd met de eerste kist van de nieuwe maatschappij, een Lockheed L-749A Constellation G-ANTF (c/n 2504), een voormalige BOAC Connie, aangekocht van International Aircraft Services N9816F. In 1965 bracht deze Constellation G-ANTF tweemaal een bezoek aan Rotterdam. Het eerste bezoek was op 4 januari 1965 toen de G-ANTF van ACE Freighters binnenkwam vanaf Gatwick, het toestel was op weg naar Woendrecht voor een overhaul maar door sluiting van dit veld moest uitgeweken worden naar Zestienhoven. In de loop van de dag werd alsnog koers gezet naar Woensdrecht.

De enige charter werd uitgevoerd op 27 februari 1965 met een vlucht met 200 kalveren naar Milaan. In augustus 1965 werd de ACE Freighters vloot verder uitgebreid met drie Constellations, de G-ALAK, G-ALAL en G-ANUR. Alle drie de Constellations waren afkomstig van Euravia, de eerste twee werden gekocht, de laatste G-ANUR werd gehuurd.

G-ANTF L-749A Constellation ACE Freighters op Rotterdam                                    (archief Wim Zwakhals, Zestienhoven, 27 februari 1965)

G-ANTF	Lockheed L-749A Constellation	c/n 2504	ex N9816F International A/c Sales	23/02/1964	wfu Coventry	14/09/1966
5Y-ABF	Lockheed L-049E Constellation	c/n 1977	ex G-AHEL Euravia	19/12/1964	wfu Shannon	08/1965

1966

Van de drie eerder genoemde Constellations welke door ACE Charter van Euravia werden aangekocht was in 1966 alleen de G-ALAL op Zestienhoven te zien. Op woensdag 11 mei streek deze Connie voor het eerst neer, leeg vanuit Gatwick voor een vrachtvlucht naar Benina nabij Benghazi in Libië. We zouden deze Constellation die maand nog regelmatig terug zien. In mei 1966 brak de eerste grote havenstaking uit in Engeland en naarstig werd bezien hoe de belangrijkste goederen door de lucht naar het vasteland vervoerd konden worden. Vanaf Southend werd op 16 mei een luchtbrug naar Rotterdam ingesteld, gevlogen werd door de ACE Freighter L-749 Constellation G-ALAL. De eerste dag werd daarbij het volgende schema gevlogen. Aankomst vanaf Southend op Rotterdam om 04.40 uur, na het uitladen vertrok de de Connie om 05.40 uur weer richting Southend. Binnen vier uur, om 09.30 uur, landde de G-ALAL weer op Rotterdam om op 11.40 uur weer te vertrekken naar Southend. Dit herhaalde zich met een derde bezoek van 16.00 tot 16.50 uur en een vierde en laatste bezoek die dag van 20.18 tot 23.30 uur. Ook op de dagen daarop was deze L-749A Constellation drie tot vier keer per dag te aanschouwen. In totaal werden er door de L-749A G-ALAL in de periode van 16 mei tot en met 3 juni 1966 dertig vluchten tussen Southend en Rotterdam uitgevoerd. De laatste vlucht was op 3 juni waarbij de G-ALAL om 13.23 uur de baan verliet. Tijdens deze vluchten werd van alles vervoerd, echter de grootste hoeveelheid bestond daarbij uit sigaretten. British Tabacco was op dat moment nog een van de grootste sigaretten leveranciers ter wereld.

Nog hetzelfde jaar, op 14 september 1966 staakte ACE Freighters alle activiteiten waarbij ook dit Constellation hoofdstuk gesloten werd.

G-ALAL L-749A Constellation van ACE Freighters bracht dertig keer een bezoek aan Zestienhoven in 1966. (Nico Terlouw, Rotterdam, 1966)

G-ALAL

Lockheed L-749A Constellation

c/n 2549

ex Euravia

04/02/1965

wfu Coventry

08/1966

1969

Op 8 maart 1969 streek de eerste L-1049H Super Constellation N565E (c/n 4837) neer op Rotterdam.

Het toestel vloog nog in de kleuren van zijn vorige eigenaar Varig (voor 1966 RAB de Real) waar het toestel als PP-YSC van 1958 tot eind 1968 dienst had gedaan. Deze Super Constellation werd in januari 1969 verkocht aan Flying W Airways als de N565E en werd in maart 1969 voor een korte periode verhuurd aan Produce International. Hoewel het merendeel van de werkzaamheden voor deze, tot vrachtkist verbouwde, Constellation bestonden uit het vervoeren van allerhande vracht vanaf Miami naar de verschillende Caraibische eilanden werden in maart van dat jaar twee vluchten richting Rotterdam uitgevoerd. Op 8 maart 1969 kwam de N565E 's morgens om 04.14 uur aan, vertrokken vanaf New York met een tussenlanding op Shannon. Het was de eerste van een serie vluchten waarbij hoogwaardige leidingen werden aangevoerd bestemd voor de petrochemische of off-shore industrie in de Rotterdams haven. Nadat het toestel uitgeladen was bleef de kist voor een night-stop staan om de volgende ochtend om 06.15 uur leeg weer via Shannon naar New York terug te vliegen. Vijf dagen later, op 14 maart, landde deze Super Constellation 's middags om 17.35 uur voor de tweede maal met een lading stalen pijpen vanaf New York (via Shannon) om de volgende dag 's morgens om 11.26 uur leeg richting London-Heathrow te vertrekken.

N565E L-1049H Super Constellation in Varig kleuren zonder opschriften.                                      (David Booster, Rotterdam, 8 maart 1969)

De tweede Constellation die dat jaar op Rotterdam neerstreek was de L-1049G Super Constelation F-BGNG. Deze Connie streek op 30 mei om 05.00 uur neer komende met vracht vanuit Berlijn-Tempelhof. Eigenaar van deze L-1049G Super Constellation was de Fransman Rene Meijer. Rene Meijer was een man met veel vliegervaring, mede eigenaar van Air Cameroun welke in de Franse kolonien met een L-1049G Constellation vloog. Rene Meijer kocht in 1968 een deel van de in opslag staande Constellation vloot van Air France aan, twee passagierstoestellen de F-BHMI en F-BHBE en een vrachtmachine de F-BGNG. Deze vrachtkist werd vooral ingezet op de Air France vrachtvluchten. Na zijn lading op Rotterdam te hebben afgeleverd vertrok deze Super Connie om 09,00 uur richting zijn thuisbasis Parijs-Orly. Het moet de laatste vlucht voor deze Connie voor Rene Meijer geweest zijn, want zes dagen later rolde de F-BGNG op Le Bourget de hangaar uit met de opschriften van de nieuwe maatschappij Catair op de romp, een nieuwe franse maatschappij waarin Rene Meijer een belang had en waarbij de Constellations van hem gehuurd werden.

F-BGNG L-1040G in Air France kleuren op Rotterdam                                                                        (David Booster, Rotterdam, 30 mei 1969)

N565E	Lockheed L-1049G Super Constellation	c/n 4837	lsd Flying W Airways	03/1969	ret. Flying W Airways	04/1969
F-BGNG	Lockheed L-1049G Super Constellation	c/n 4516	ex Air France	12/06/1968	Air Fret	10/1973

1970

Voor zover bekend zijn er geen foto´s beschikbaar van het bezoek van de L-1049G Super Constellation F-BRNH van Catair aan Rotterdam. Dit komt vooral door het tijdstip waarop deze Connie de luchthaven bezocht. Tijdens de Engelse havenstaking van 1970 voerde de F-BRNH van Catair een enkele vrachtvlucht uit en wel op dinsdag 4 augustus 1970 waarbij de L-1049G F-BRNH om 02.43 uur ´s nachts met vracht uit Manston neerstreek om ´s morgens om 08.38 uur leeg richting Parijs-Orly te vertrekken.

F-BRNH

Lockheed L-1049G Super Constellation

4513

ex F-BGND Air France

01/1970

wfu Pontoise/Cormeilles

03/1972

1975

Lanzair (Channel Islands) werd in 1973 opgericht door de zakenman en luchtvaartliefhebber Duncan Baker. Na een eerste minder succesvolle start met de L-749A N7777G werd op 25 oktober 1974 de Lockheed L-1049G Super Constellation N11SR (c/n 4581) gehuurd van het op Miami gebaseerde PM Leasing. Na een aantal vluchten vanaf Miami naar Midden- en Zuid Amerika gevlogen te hebben, zette de N11SR op 14 maart 1975, welke inmiddels de naam "Janet" had ontvangen, koers naar Brussel waar het toestel in de ochtend van 15 maart aankwam en diezelfde dag naar zijn nieuwe Europese thuisbasis Jersey werd overgevlogen. Hier bleef de Connie staan tot 27 maart 1975 toen koers gezet werd richting Rotterdam waar deze Super Constellation om 11.30 uur aankwam voor het ophalen van een lading tabak met bestemming Soedan. Nadat het toestel geladen was werden om 15.45 uur de motoren opgestart en naar de baan gereden. Echter tijdens het proefdraaien brak de olieslang verbinding met motor 3, waarna naar het platform werd teruggekeerd. Na reparatie vertrok de N11SR om 17.30 uur richting Soedan en was daarmee de (tot nu toe) laatste Constellation die vanaf Rotterdam vertrok. Onderweg bezweek echter een van de motoren waarna besloten werd op Athene te landen daar de lading tabak te lossen en op drie motoren door te vliegen naar Nimes-Garons. Nimes-Garons was de thuisbasis van Air Fret op dat moment de enigste Europese maatschappij welke nog met een Connie (F-BHML) actief was. Lanzair vloog nog enige tijd met deze Super Constellation door tot het toestel in juli 1976 aan de grond gezet werd in Kuwait. In 1982 werd het toestel op Kuweit gesloopt.

N11SR Lockheed L-1049G Super Constellation van Lanzair op Rotterdam.                                   (David Booster, Rotterdam, 27 maart 1 975 )

N11SR

Lockheed L-1049G Super Constellation

c/n 4581

lsd PM Leasing Inc

28/03/1975

in beslag genomen op Kuwait

07/1976

15 Connies in 15 jaar is in aantal niet veel, echter de kwaliteit vergoed veel.

Aanvullingen op dit artikel gaarne naar Wim Zwakhals

bronnen: Airnieuws Archieven, Propliner

Wim Zwakhals, december 2009