Demo SA.315 Lama 1972
De helikopter divisie van Aerospatiale bracht in mei 1972 met drie helikopters een bezoek aan Rotterdam voor het demonstreren van de nieuw ontwikkelde helikopters. Een daarvan was de Aerospatiale SA.315B Lama.
F-BPXS SA.315B Lama van Aerospatiale met c/n 001 voor de grote hangaar op Rotterdam. De registratie was alleen onder op de romp aangebracht. (Wim Zwakhals, Rotterdam, 27 mei 1972)
Op 17 maart 1969 werd de eerste vlucht gemaakt met de Aerospatiale SA.315B Lama, een helikopter welke ontworpen werd naar de speciale wensen van het leger van India.
Tegen het einde van 1968 was het leger van India op zoek naar een helikopter welke kon worden ingezet op grote hoogte in het Himalaya gebergte. Volgens de gestelde eisen moest deze helikopter, naast een bemanning van twee personen, een last van 700 kg kunnen vervoeren naar een hoogte van 6000 meter. Zelfs de op dat moment nieuwe Se.3160 Alouette 3 kon niet aan deze wensen voldoen. De ontwerpers van Aerospatiale gingen aan de slag en gebruikten het prototype van de SA.318C als basis (dit was een Alouette 2 met een zwaardere motor) en paste daarbij de nieuw ontwikkelde motor van de Alouette 3 toe, een Turbomeca Artouste lll van 550 pk, voorzien van een grotere rotor. Zo werd op een snelle wijze het prototype van de SA.315B gebouwd, waarbij componenten van zowel de Alouette 2 als 3 werden gebruikt. Dit prototype met c/n 001 ontving de registratie F-BPXS.
Het prototype werd direct al in 1969 uitvoerig getest door het leger van India in het Himalaya gebergte op een hoogte van 6800 meter. Zoals gebruikelijk bij Aerospatiale en zijn voorgangers werd de naam van een dier voor deze helikopter gekozen en hierbij werd gekozen voor de 'Lama'. Enerzijds daar de lama zware lasten op grote hoogte kon vervoeren, anderzijds daar Aerospatiale een grote markt voor de nieuwe helikopter zag in Zuid-Amerika. Na een serie van testvluchten en enkele kleine aanpassingen werd het Franse bewijs van luchtwaardigheid op 30 september 1970 afgegeven, waarna de SA.315B in produktie werd genomen. De eerste productie toestellen verlieten in begin 1971 de productielijn en naast bestellingen vanuit India werden bestellingen genoteerd voor het leger/luchtmacht van Pakistan, Angola, Marokko en Togo. Hierbij werden de toestellen in India in licentie gebouwd door Hindustan Aeronautics onder de naam 'Cheetah'. Ook vanuit de civiele markt bleek veel belangstelling, vooral bij landen met bergketens, en werd de SA.315B Lama verkocht in o.a. Zwitserland, Verenigde Staten, Canada, Oostenrijk en Italie. De Lama werd voorzien van een hoog landingsgestel, kon naast de piloot een passagier en drie passagiers op de achterbank vervoeren. In de agrarische rol kon het toestel worden voorzien van een sproeiarm en een tank met inhoud van 1135 liter. Op 21 juni 1972 werd met deze helikopter een nieuw hoogte record bereikt en wel 12.442 meter (40.820 ft).
Kort na de introductie waren eind 1972 al 78 SA.315B Lama's besteld door 19 gebruikers in 11 landen. Tussen 1969 en 1985 werden er 447 stuks gebouwd, waarbij 50 stuks opgebouwd werden uit het frame van een Alouette ll. Het eerste gebouwde exemplaar in India vloog op 6 oktober 1972 waarbij in totaal 133 stuks werden geproduceerd.
In 2010 werd door Aerospatiale bekend gemaakt dat in 2020 het type certificaat voor de SA.315B Lama door de fabriek zou worden ingetrokken. Voor het rotorwerk kon na 60 jaar gebruik geen garantie meer worden gegeven.
Technische gegevens SA.315B Lama
SA.315B Lama op Rotterdam
F-BUZJ (registratie was op papier aan de binnenkant van het raam aangebracht) bij aflevering op Rotterdam. (David Booster, Rotterdam, 20 augustus 1975)
Aerospatiale kwam met drie helikopters aan op Rotterdam op 27 mei 1972 waarbij de toestellen geparkeerd werden in de grote hangaar. De dagen daarna volgden demonstratievluchten voor de landmacht, luchtmacht en potentiele klanten zoals Schreiner. De SA.315B Lama welke daarbij werd ingezet was het eerste prototype de F-BPXS met c/n 001. De Lama maakte daarbij demonstratievluchten op 29 en 30 mei 1972. Schreiner ging daarbij daadwerkelijk over tot een bestelling waarbij de SA.315B F-WKQE c/n 2329 op 26 oktober 1973 werd afgeleverd. Op 1 november 1973 werd deze helikopter ingeschreven als PH-SCL en zou daarmee de enige SA.315B Lama zijn welke in het register werd ingeschreven. Dit was echter voor een korte termijn en deze registratie heeft er daadwerkelijk heeft opgestaan. Op 13 november vertrok deze helikopter per vrachtwagen naar Schiphol om overgevlogen te worden naar Iran om daar te worden ingezet als de EP-HSR. De registratie PH-SCL werd daarbij op 17 november 1973 uitgeschreven.
De belangstelling van Schreiner vertaalde zich in een tweede demonstratie van de SA.315B Lama op Rotterdam waarbij ditmaal de F-BOEH, het tweede prototype, werd ingezet en wel op 23 februari 1974. Dit leidde tot een drietal bestellingen, allen bestemd voor Iran, met als eerste de aankomst van de F-WTNK SA.315B c/n 2399 op 5 november 1974, welke eveneens per vrachtwagen werd afgevoerd naar Schiphol om verscheept te worden naar Iran en daar de registratie EP-HSV ontving. Daarna de komst van de F-BUZJ SA.315B c/n 2384 op 20 augustus 1975, dit was geen nieuw toestel maar de ex HB-XEU. Dit toestel vertrok eveneens naar Iran als de EP-HTW. En tot slot op 2 september 1975 de komst van de SA.315B Lama F-WXFO c/n 2440. Dit toestel vertrok op 10 september 1975 per vrachtwagen naar Schiphol en werd in Iran de EP-HTF.
Veel bezoekende SA.315B Lama's zijn op Rotterdam niet langsgekomen. Uitzondering daarbij de komst van SA.315B Lama SE-HET welke in augustus 1996 langs kwam en daarbij voorzien was van foto/opsporingsapperatuur onder de romp.
SE-HET SA.315B Lama (David Booster, Rotterdam, augustus 1996)
bronnen: archief Airnieuws. Jane's
Wim Zwakhals, september 2022